Procedury medycyny nuklearnej

Co to są procedury medycyny nuklearnej?

Procedury medycyny nuklearnej są stosowane w diagnozowaniu i leczeniu niektórych chorób. W procedurach tych wykorzystuje się materiały radioaktywne zwane radiofarmaceutykami. Przykłady chorób leczonych za pomocą procedur medycyny nuklearnej to nadczynność tarczycy, rak tarczycy, chłoniaki i bóle kości spowodowane niektórymi rodzajami nowotworów.

Ilość materiałów radioaktywnych stosowanych w diagnozowaniu chorób zależy od potrzeb danej osoby i waha się od małej ilości do dużej. Materiały te przepływają przez różne organy ciała, a w niektórych przypadkach są pobierane przez konkretne organy lub tkanki. Promieniowanie pochodzące z radiofarmaceutyku jest wykorzystywane do leczenia lub jest wykrywane przez aparat fotograficzny w celu wykonania zdjęć odpowiedniego narządu, regionu lub tkanki.

Co dzieje się podczas procedury obrazowania w medycynie nuklearnej?

• Podczas procedury obrazowania w medycynie nuklearnej lekarze podają pacjentom radiofarmaceutyki. W zależności od rodzaju badania medycznego mogą one być wdychane (inhalowane), wstrzykiwane lub połykane.
• Po podaniu radiofarmaceutyku pacjent jest zwykle proszony o położenie się na stole. Specjalna kamera, która wykrywa promieniowanie, jest umieszczana nad ciałem pacjenta w celu wykonania zdjęć. Komputer jest używany do pokazania, gdzie ciało koncentruje materiał radioaktywny. Dzięki temu lekarze mogą sprawdzić, czy narządy działają prawidłowo i zdiagnozować choroby.
• Materiały radioaktywne zwykle opuszczają organizm w ciągu godzin do miesięcy.

Co to są materiały radioaktywne?

Materiały radioaktywne to substancje chemiczne, które uwalniają promieniowanie (energię). Materiały radioaktywne mogą być naturalne lub mogą być wytworzone przez człowieka. Mogą być ciałami stałymi (jak niektóre skały na Ziemi) lub cieczami, mogą też być gazami, którymi ludzie mogą oddychać (jak radon). Każdy materiał radioaktywny ma swój unikalny okres połowicznego rozpadu, który określa, jak szybko przestaje być radioaktywny.

Czy są jakieś efekty zdrowotne związane z procedurami medycyny nuklearnej?

Komisja Nadzoru Jądrowego (NRC), Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) i państwa regulują wykorzystanie materiałów radioaktywnych w medycynie nuklearnej, aby upewnić się, że pacjenci, personel medyczny i społeczeństwo są bezpieczni. Przed zastosowaniem jakiegokolwiek rodzaju procedury medycyny nuklearnej, musi być ona uzasadniona, aby upewnić się, że korzyści z niej płynące przewyższają ryzyko dla pacjenta. Narażenie na zbyt dużą dawkę promieniowania może jednak szybko uszkodzić narządy lub tkanki, natomiast narażenie na jakąkolwiek dawkę promieniowania może prowadzić do zwiększenia ryzyka zachorowania na raka wiele lat po wystąpieniu narażenia. Image Gentlyexternal icon to kampania, która zachęca placówki medyczne do stosowania „dziecięcej” ilości materiału radioaktywnego podczas wykonywania u dziecka zabiegów medycyny nuklearnej.

Jakie są popularne procedury medycyny nuklearnej?

Istnieje kilka procedur medycyny nuklearnej służących do diagnozowania chorób i leczenia schorzeń.

Niektóre z powszechnie stosowanych procedur są następujące:

Procedury diagnostyczne

• Choroby serca można zdiagnozować za pomocą testu wysiłkowego z użyciem sestamibi zawierającego technet-99m lub za pomocą skanowania pozytonowej tomografii emisyjnej (PET). Więcej informacji o tym, jak skany PET są wykorzystywane w medycynie nuklearnej, można znaleźć w poniższej sekcji.
• Problemy z pęcherzykiem żółciowym można zdiagnozować za pomocą skanowania wątrobowo-żółciowego kwasu iminodioctowego (HIDA), które zawiera znacznik materiału radioaktywnego, zwykle technet-99m.
• Chorobę tarczycy można zdiagnozować za pomocą skanowania tarczycy z użyciem jodu radioaktywnego, który zawiera jod sodowy zawierający jod-131.

Procedury terapeutyczne

• Radioimmunoterapia, w której pierwiastek radioaktywny, taki jak jod-133 90, jest przypisany do przeciwciała, które celuje w określoną komórkę nowotworową.
• Ablacja tarczycy, która wykorzystuje jodek sodu zawierający jodek-131.
• Brachyterapia, w której źródło radioaktywne, takie jak iryd-192, jest umieszczane wewnątrz lub w pobliżu guza w celu zabicia komórek nowotworowych przy jednoczesnym oszczędzeniu sąsiednich komórek.

Jak są wykorzystywane skany PET?

Lekarze używają skanów PET, aby uzyskać więcej danych o funkcjonowaniu organów ciała. Skany PET mogą być wykonywane razem z tomografią komputerową (CAT), która daje obraz danego narządu. Skany PET dają jasny obraz tego, jak narządy funkcjonują na poziomie komórkowym i czy zostały uszkodzone. Skanowanie pomaga lekarzom określić skuteczne opcje leczenia. Skany PET są powszechnie stosowane do diagnozowania chorób serca, pomagają lekarzom określić odpowiednie leczenie raka, pomagają w diagnozowaniu choroby Alzheimera i zaburzeń mózgu. Mogą one również dostarczyć danych do badań medycznych.