Komórki nowotworowe wytwarzają białka zwane antygenami, które powodują, że organizm wytwarza przeciwko nim przeciwciała – autoprzeciwciała. Naukowcy z Uniwersytetu w Nottingham (Wielka Brytania) odkryli, że te antygeny związane z nowotworami (TAA) są dobrymi wskaźnikami raka, a teraz opracowali panele TAA, o których już wiadomo, że są związane z rakiem piersi, aby wykryć, czy występują przeciwko nim autoprzeciwciała w próbkach krwi pobranych od pacjentów.
W badaniu pilotażowym naukowcy, którzy są częścią grupy Centre of Excellence for Autoimmunity in Cancer (CEAC) w School of Medicine, University of Nottingham, pobrali próbki krwi od 90 pacjentek z rakiem piersi w momencie zdiagnozowania u nich raka piersi i dopasowali je do próbek pobranych od 90 pacjentek bez raka piersi (grupa kontrolna).
Użyli oni technologii przesiewowej (mikromacierz białkowa), która pozwoliła im na szybkie przesiewanie próbek krwi pod kątem obecności autoprzeciwciał przeciwko 40 TAA związanych z rakiem piersi, a także 27 TAA, o których nie wiedziano, że są związane z chorobą.
Przedstawiając badania na konferencji NCRI, pani Daniyah Alfattani, doktorantka w grupie, powiedziała: „Wyniki naszego badania pokazały, że rak piersi rzeczywiście wywołuje autoprzeciwciała przeciwko panelom specyficznych antygenów związanych z nowotworem. Byliśmy w stanie wykryć raka z rozsądną dokładnością, identyfikując te autoprzeciwciała we krwi.”
Badacze zidentyfikowali trzy panele TAA, przeciwko którym można testować obecność autoprzeciwciał. Dokładność testu poprawiła się w panelach, które zawierały więcej TAA. Panel pięciu układów TAAs prawidłowo wykrył raka piersi w 29% próbek pobranych od pacjentek z rakiem i prawidłowo zidentyfikował 84% próbek kontrolnych jako wolne od raka. Panel siedmiu TAAs prawidłowo zidentyfikował raka w 35% próbek nowotworowych i brak raka w 79% próbek kontrolnych. Panel dziewięciu antygenów prawidłowo zidentyfikował raka w 37% próbek raka i brak raka w 79% próbek kontrolnych.
„Musimy rozwinąć i dalej walidować ten test”, powiedziała pani Alfattani. „Jednak te wyniki są zachęcające i wskazują, że możliwe jest wykrycie sygnału dla wczesnego raka piersi. Po poprawieniu dokładności testu, otwiera to możliwość wykorzystania prostego badania krwi w celu poprawy wczesnego wykrywania choroby.”
Badacze testują obecnie próbki od 800 pacjentów przeciwko panelowi dziewięciu TAA i spodziewają się, że dokładność testu poprawi się przy większej liczbie pacjentów.
„Badanie krwi w celu wczesnego wykrywania raka piersi byłoby opłacalne, co miałoby szczególną wartość w krajach o niskich i średnich dochodach. Byłaby to również łatwiejsza do wdrożenia metoda badań przesiewowych w porównaniu z obecnymi metodami, takimi jak mammografia” – powiedziała Alfattani.
Badacze szacują, że przy w pełni finansowanym programie rozwoju test mógłby być dostępny w klinice za około cztery do pięciu lat.
Podobny test na raka płuc jest obecnie testowany w randomizowanym badaniu kontrolowanym w Szkocji, w którym bierze udział 12 000 osób z wysokim ryzykiem zachorowania na raka płuc z powodu palenia tytoniu. Osoby te zostały poddane randomizacji w celu przeprowadzenia (lub nie) badania krwi na obecność autoprzeciwciał o nazwie ELISA (Early CDT-Lung). Uczestnicy, u których test na obecność autoprzeciwciał dał wynik pozytywny, są następnie co dwa lata poddawani badaniu tomograficznemu w celu wykrycia raka płuc we wczesnym stadium, kiedy jest on łatwiejszy do leczenia.
Grupa CEAC pracuje również nad podobnymi testami dla raka trzustki, jelita grubego i wątroby. Nowotwory lite, takie jak rak płuc i piersi, stanowią około 70% wszystkich nowotworów.
„Badanie krwi zdolne do wykrycia każdego z tych nowotworów we wczesnym stadium jest nadrzędnym celem naszej pracy” – podsumowała pani Alfattani.
Dr Iain Frame, dyrektor generalny NCRI, powiedział: „Wczesna diagnostyka z wykorzystaniem prostych, nieinwazyjnych sposobów wykrywania pierwszych oznak raka jest kluczowym priorytetem strategicznym NCRI i czymś, co wszyscy chcielibyśmy zobaczyć działające w praktyce. Wyniki tego pilotażowego badania krwi w celu wykrycia wczesnego raka piersi są obiecujące i opierają się na doświadczeniu tej grupy badawczej w zakresie innych nowotworów, takich jak rak płuc. Jest to oczywiście wczesny etap, ale z niecierpliwością czekamy na wyniki uzyskane od większej grupy pacjentów, którzy są obecnie badani.”
Abstrakt nr: Poster 2966, numer tablicy plakatowej 37, obszar 2. „Clinical utility of autoantibodies in early detection of breast cancer”, autor: Daniyah Alfattani et al. 19.20 godz. GMT. Silent theatre 2, Exhibition Hall, niedziela 3 listopada.