Bisfenol A (BPA) is een chemische stof die wordt gebruikt om kunststoffen te maken. Het wordt veel gebruikt in sportuitrusting, waterflessen, medische apparatuur en als coating in conserven- en drankblikjes. De Centers for Disease Control and Prevention vonden meetbare hoeveelheden BPA in het lichaam van meer dan 90 procent van de onderzochte bevolking van de V.S. De hoogste geschatte dagelijkse inname van BPA komt voor bij zuigelingen en kinderen.
BPA lekt eerder uit plastic wanneer de temperatuur wordt verhoogd, zoals wanneer men voedsel opwarmt in de magnetron of een babyfles opwarmt. In 2012 verbood de Food and Drug Administration (FDA) het gebruik van BPA in babyflessen – nadat verschillende grote fabrikanten het al vrijwillig hadden verwijderd. Vóór de vrijwillige verwijdering en het verbod, bevatten de meeste plastic babyflessen BPA.
Ondanks het verbod op BPA in babyflessen, tonen twee recente studies aan dat pasgeborenen nog steeds worden blootgesteld aan de chemische stof. Zuigelingen kunnen worden blootgesteld aan BPA voordat ze zijn geboren als gevolg van de blootstelling van de moeders, tijdens de blootstelling aan plastic buizen als ze op de ICU (intensive care unit) in het ziekenhuis liggen, of via de moedermelk. Zwangere vrouwen en zogende moeders kunnen proberen om voedsel en dranken te vermijden uit containers die bekleed zijn met BPA, zoals ingeblikt voedsel en frisdrank. Gelukkig rapporteerden dezelfde studies echter dat zuigelingen in staat kunnen zijn om de meeste BPA binnen een paar dagen uit hun lichaam te verwijderen.
Hoe BPA ons lichaam beïnvloedt
BPA bootst de werking van oestrogeen na – een hormoon dat ons helpt te ontwikkelen als we jong zijn en ons uiteindelijk voort te planten – en interfereert met deze werking. BPA is op grote schaal gedetecteerd in bloed, urine, vruchtwater en moedermelk, en is gevonden in bijna alle volwassenen en kinderen die zijn getest. Om die reden zijn wetenschappers bezorgd over de effecten van BPA op foetussen, zuigelingen en kinderen bij de huidige blootstellingsniveaus, en of het de prostaat, hersenen, testikels, borsten en gedrag kan beïnvloeden. Studies suggereren dat hoe meer een baby blootgesteld wordt aan oestrogeen terwijl hij in de baarmoeder zit, hoe groter het risico op borst-, teelbal- en prostaatkanker later in het leven.
BPA’s Effecten op Dieren en Menselijke Cellen
Een studie gepubliceerd in oktober 2008 vond ook dat kankercellen blootgesteld aan lage niveaus van BPA meer resistent waren tegen chemotherapie. Studies hebben ook de hormonale effecten van BPA uit ingeblikt kattenvoer in verband gebracht met de epidemie van hyperthyroïdie bij katten, vooral bij poezen. Nadat studies van ratten en muizen BPA in verband brachten met hyperactiviteit en hersenactiviteit, vond de eerste studie van niet-menselijke primaten dat BPA niveaus geassocieerd werden met cognitieve problemen die leren en geheugen zouden kunnen beïnvloeden. BPA experimenten op ratten brachten de chemische stof in verband met precancereuze laesies in de prostaat en borstklieren, en met vroege puberteit bij vrouwtjes bij BPA doseringen vergelijkbaar met menselijke blootstellingen, volgens een 2008 rapport over BPA door het National Institutes of Health’s National Toxicology Program. Een studie uit 2014 die muizen gebruikte om prostaatkanker bij mensen te modelleren toonde aan dat de blootstelling van een baby aan BPA in de baarmoeder het risico op prostaatkanker later in het leven kan verhogen. Een andere gelijkaardige studie bij muizen schept ook bezorgdheid over het risico op leverkanker. Terwijl vroege bezorgdheid hoofdzakelijk gebaseerd was op dierstudies en onderzoek op cellen, is er steeds meer bewijs van menselijke studies dat BPA ernstige schade veroorzaakt. Onderzoekers hebben bijvoorbeeld mogelijke verbanden ontdekt tussen blootstelling aan BPA en insulineresistentie (een risicofactor voor Type II diabetes), verhoogde vorming en groei van vetcellen (wat kan leiden tot obesitas), en reproductieve gezondheidsproblemen voor zowel mannen als vrouwen.
Het bewijs tot nu toe is gebaseerd op verbanden die wetenschappers hebben waargenomen tussen hoge niveaus in het lichaam en gezondheidsproblemen. Studies waarin sommige mensen opzettelijk worden blootgesteld aan BPA en anderen niet (gerandomiseerde, gecontroleerde studies) zijn nooit gedaan omdat het gevaarlijk zou kunnen zijn en daarom onethisch is.
Gezondheidseffecten bij meisjes en vrouwen
Er is bezorgdheid over de impact van BPA op vroege puberteit bij meisjes. Studies hebben BPA ook in verband gebracht met frequente miskramen. Bovendien hebben verschillende studies een verband gevonden tussen hoge niveaus van BPA en verminderde vruchtbaarheid bij vrouwen, inclusief minder succes met in vitro fertilisatie behandelingen.
Gezondheidseffecten bij jongens en mannen
Een onderzoeksartikel uit 2009 rapporteerde dat mannen die blootgesteld werden aan zeer hoge niveaus van BPA op het werk minder seksueel verlangen hadden en vier keer meer kans hadden op problemen met het krijgen en behouden van een erectie dan mannen die niet met BPA werkten. Aan BPA blootgestelde werknemers hadden ook zeven keer meer kans om problemen te hebben met ejaculatie. Hoewel de mannen in deze studie veel hogere niveaus van BPA-blootstelling hadden dan de gemiddelde man, toont deze studie aan dat BPA de seksuele gezondheid van mannen kan schaden en dat werknemers moeten worden beschermd. Onderzoek is nodig om de effecten van meer typische BPA-blootstellingen op de seksuele gezondheid van mannen te bestuderen. Jammer genoeg hebben verschillende andere studies ook een verband gelegd tussen hoge BPA niveaus en een slechtere spermakwaliteit bij mannen.
Eerdere antwoorden op de bezorgdheid over BPA
In het rapport van het National Toxicology Program van 2008 werd aanbevolen om meer studies uit te voeren naar de gezondheidseffecten van BPA op mensen, en het rapport stelde: “De mogelijkheid dat bisfenol A de menselijke ontwikkeling kan veranderen kan niet worden verworpen.” Eveneens in 2008, hoofdzakelijk gebaseerd op twee door de chemische industrie gefinancierde studies, beweerde de Food and Drug Administration (FDA) dat BPA veilig is. Echter, volgens een publicatie van de American Chemical Society, de nationale beroepsvereniging voor chemici, vonden 153 door de overheid gefinancierde BPA experimenten op laboratorium dieren en weefsels schadelijke effecten terwijl slechts 14 dat niet deden.
Na het National Toxicology rapport van 2008 en het FDA rapport, voegden nieuwe studies van mensen sterk toe aan de bezorgdheid over de gezondheidsrisico’s van BPA.
In de herfst van 2008 werd een belangrijke studie gepubliceerd in het Journal of the American Medical Association die aantoonde dat volwassenen met hogere niveaus van BPA in hun lichaam meer kans hadden om gediagnosticeerd te worden met diabetes of hartziekten. Volwassenen met een hoger BPA gehalte hadden ook meer kans om zwaarlijvig te zijn, maar diabetes en hartziekten waren gecorreleerd met BPA niveaus zelfs wanneer zwaarlijvigheid statistisch werd gecontroleerd.
Is het mogelijk dat BPA bijdraagt tot de zwaarlijvigheidsepidemie en de diabetes-epidemie onder kinderen en volwassenen? Zou het niet ironisch zijn als de meest populaire waterflessen voor atleten bijdroegen aan obesitas en diabetes?
Zelfs vóór deze meer recente studies, was de FDA Science Board, die bestaat uit onafhankelijke wetenschappers die niet voor de FDA werken, het niet eens met de veiligheidsclaims van de FDA. De Science Board heeft in oktober 2008 aanbevolen dat de FDA de onderzoeksliteratuur opnieuw zou analyseren, waarbij minder zou worden uitgegaan van de twee door de industrie gefinancierde studies en rekening zou worden gehouden met de beste onafhankelijke studies. De raad adviseerde ook om nieuw onderzoek uit te voeren om de bezorgdheid over de veiligheid van BPA te onderzoeken. Overheidsfinanciering voor dat onderzoek werd eind 2009 aangekondigd.
Wat is er gedaan om de mogelijk schadelijke effecten van BPA te beperken
In juli 2013 reageerde de FDA op een petitie van vertegenwoordiger Markey en opmerkingen van consumentengroepen door het gebruik van BPA in verpakkingen voor zuigelingenvoeding te verbieden, in navolging van hun verbod van 2012 op BPA in babyflessen. Maar verdere actie van de FDA om BPA uit blikjes en andere voedselcontainers te bannen is nog steeds niet gebeurd. Voorafgaand aan het verbod van de FDA waren er in verschillende staten, steden en in de Senaat en het Huis van Afgevaardigden van de V.S. wetsvoorstellen ingediend (S. 593/H.R. 1523) om BPA in producten voor kinderen te verbieden. Suffolk County in New York werd de eerste in de V.S. die BPA in babyflessen en tuitbekers verbood, in maart 2009. In maart 2009 kondigden de zes belangrijkste fabrikanten van babyflessen in de Verenigde Staten aan dat zij niet langer babyflessen gemaakt met BPA zouden verkopen in de V.S. Een paar dagen later kondigde SUNOCO, een BPA fabrikant, aan dat het van klanten zou eisen te bevestigen dat geen BPA zou worden gebruikt in voedsel- of watercontainers voor kinderen jonger dan 3 jaar. In 2008 beloofden fabrikanten zoals Playtex en Nalgene en kleinhandelaars zoals Wal-Mart om BPA uit hun producten en winkels te verwijderen tegen het einde van het jaar.
Ondanks deze inspanningen blijft BPA nog steeds aanwezig in veel ingeblikt voedsel en dranken verkocht aan mensen en huisdieren in de V.S. en andere landen. Maar ten minste twee producenten van ingeblikt voedsel in de V.S. hebben BPA-vrije blikken: Eden Foods begon in 1999 met het gebruik van BPA-vrije blikken en gebruikt nu BFA-vrije blikken voor alles behalve zeer zure tomatenproducten, en Vital Choice introduceerde eind 2008 nieuwe blikken en zakjes voor zijn visproducten. Volgens Eden kost het het bedrijf 300.000 dollar per jaar meer om BPA-vrije blikjes te produceren, die 14% duurder zijn dan standaard blikjes; dit komt neer op ongeveer 2 cent meer per blikje. In 2012 kondigde Campbell’s ook aan dat het geleidelijk BPA zou verwijderen uit zijn ingeblikte voedingsmiddelen, hoewel dit nog niet is gebeurd.
Wat u kunt doen om de blootstelling van uw gezin aan BPA te verlagen
Terwijl we wachten op meer onderzoek, zou u BPA kunnen willen vermijden. Is dat mogelijk? Een studie uit 2011 van het Silent Spring Institute toonde aan dat u uw BPA niveaus aanzienlijk kunt verlagen door voorverpakt voedsel te vermijden en uw voedsel niet in contact te laten komen met plastic containers, plastic keukengerei, en anti-aanbakpannen tijdens het bereiden, eten en bewaren.
BPA wordt gevonden in polycarbonaat (PC) kunststoffen, die meestal helder en hard zijn, gemarkeerd met het recyclingsymbool “7″ of de letters “PC” kunnen bevatten in de buurt van het recyclingsymbool.
Om te voorkomen dat u voedsel opwarmt in plastic containers met deze of andere chemicaliën, gebruikt u steengoed, porselein of glazen schalen en containers in uw magnetron. In 2012 heeft de FDA BPA in babyflesjes en drinkbekers voor kinderen verboden, nadat verschillende grote fabrikanten het al vrijwillig hadden verwijderd. Flessen van voor 2012 kunnen echter nog steeds BPA bevatten. Een ander probleem is dat fabrikanten BPA in plastic flessen vervangen door andere chemicaliën waarvan deskundigen geloven dat ze veel van dezelfde effecten hebben als BPA, maar waar we nog minder over weten. Om die reden willen ouders misschien veiliger alternatieven zoals glazen babyflessen, vooral voor gebruik thuis.
Alle artikelen zijn beoordeeld en goedgekeurd door Dr. Diana Zuckerman en andere senior medewerkers.
- Hileman, B., (2007, April). Bisphenol A on Trial, Chemical & Engineering News Government & Policy, Vol. 85, Number 16. Op 3 april 2009 ontleend aan http://pubs.acs.org/cen/government/85/8516gov2.html.
- National Toxicology Program. U.S. Department of Health and Human Services (HHS). (2008, september). NTP-CEHR Monograph on the Potential Human Reproductive and Developmental Effects of Bisphenol A. Op 3 april 2009 ontleend aan http://cerhr.niehs.nih.gov/chemicals/bisphenol/bisphenol.pdf
- Nachman, Rebecca M. et al. “Urinary Free Bisphenol A and Bisphenol A Glucuronide Concentrations in Newborns.” The Journal of pediatrics 162.4 (2013): 870-872. PMC. Web. 27 Apr. 2015.
- Nachman, Rebecca M. et al. Serial Free Bisphenol A and Bisphenol A Glucuronide Concentrations in Neonates. (in druk). The Journal of Pediatrics.
- Schierow, L., Lister, S.A. (2008, mei). Bisphenol A (BPA) in Plastics and Possible Human Health Effects. Congressional Research Service Report for Congress, The Library of Congress.
- Rochester JR, et al. Bisphenol A and human health: Een overzicht van de literatuur. Reproductive Toxicology, 2013.
- Ekbom A. Growing evidence that several human cancers may originate in utero. Cancer Biology, 1998.
- Margel D, Fleshner NE. Oral contraceptive use is associated with prostate cancer: an ecological study. British Medical Journal, 2011.
- Garner MJ, et al. Epidemiology of testicular cancer: an overview. International Journal of Cancer, 2005.
- LaPensee, E.W., Tuttle, T.R., Fox, S.R., & Ben-Jonathan, N.B.(2008). Bisphenol A at Low Nanomolar Doses Confers Chemoresistance in Estrogen Receptor Alpha Positive and Negative Breast Cancer Cells. Environmental Health Perspectives, 117 (2), 175-180.
- Edinboro, C.H., Scott-Moncrieff, C., Janovitz, E., Thacker, H.L., and Glickman, L.T. (2004). Epidemiologic study of relationships between consumption of commercial canned food and risk of hyperthyroidism in cats. Journal of the American Veterinary Medical Association, 224(6), 879-886.
- Leranth, C., Hajszan, T., Szigeti-Buck, K., Bober, J., and Maclusky, N.J. (2008). Bisphenol A verhindert de synaptogene respons op estradiol in de hippocampus en prefrontale cortex van geovariectomiseerde niet-menselijke primaten. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. PNAS, 105(37), 14187-14191.
- Prins, G.S., et al. Bisphenol A Promotes Human Prostate Stem-Progenitor Cell Self-Renewal and Increases in vivo Carcinogenesis in Human Prostate Epithelium. Endocrinology, 2014.
- Weinhouse C., et al. Dose-Dependent Incidence of Hepatic Tumors in Adult Mice following Perinatal Exposure to Bisphenol A. Environmental Health Perspectives, 2014.
- Rochester JR, et al. Bisphenol A and human health: Een overzicht van de literatuur. Reproductive Toxicology, 2013.
- Li, D., Zhou, Z, Qing, D., et al. Occupational Exposure to Bisphenol-A (BPA) and the Risk of Self-Reported Male Sexual Dysfunction. Human Reproduction, online publicatie, 1-9. doi:10.1093/humrep/dep381
- Rochester JR, et al. Bisphenol A and human health: Een overzicht van de literatuur. Reproductive Toxicology, 2013.
- Lang I.A., Galloway T.S., Scarlett A. et al. (2008). Association of Urinary Bisphenol A Concentration With Medical Disorders and Laboratory Abnormalities in Adults. Journal of American Medical Association 300(11),1303-1310.
- Layton, L. (2009, 6 maart). Geen BPA voor babyflesjes in V.S. The Washington Post. Op 3 april 2009 ontleend aan http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2009/03/05/AR2009030503285.html
- Rust, S. en Kissinger, M. (2009, 12 maart). Maker erkent zorgen over BPA. JSOnline. Milwaukee Wisconsin Journal Sentinel. Op 3 april 2009 ontleend aan http://www.jsonline.com/watchdog/watchdogreports/41186522.html
- Parker-Pope, T. (2008, 22 april). Een hard plastic roept harde vragen op. The New York Times. Op 3 april 2009 ontleend aan http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2009/03/05/AR2009030503285.html
- http://newsletter.vitalchoice.com/e_article001303243.cfm?x=b11,0,w Op 6 april 2009 ontleend.
- Deardoff, J. (2008, 30 juni). Waar vind je BPA-vrije blikjes. Julie’s Health Club. Op 6 april 2009 ontleend aan http://featuresblogs.chicagotribune.com/features_julieshealthclub/2008/06/where-to-find-b.html
- Rudel, RA, et al. Food Packaging and Bisphenol A and Bis(2-Ethyhexyl) Phthalate Exposure: Bevindingen van een dieetinterventie Voedselverpakking en blootstelling aan bisfenol A en bis(2-Ethyhexyl) ftalaat: Bevindingen van een Dieetinterventie. Environmental Health Perspectives, 2011.
http://www.edenfoods.com/about/environment.php Op 6 april 2009 ontleend aan http://www.edenfoods.com/about/environment.php.