Een vriendin van mij postte dit op Facebook:
“Je kunt net zo goed de L in ZALM gaan uitspreken. Niets doet er meer toe”
Ik moest er een beetje om grinniken, hoewel ik, zoals jullie weten, niet oordeel over afwijkende uitspraken.
De echte vraag is, waarom spreken we de L in “zalm” niet uit?
Het woord komt uiteindelijk van het Latijnse zalm, maar we hebben het via het Frans gekregen, zoals we met zoveel andere voedselwoorden hebben gedaan. De Fransen hadden, zoals hun gewoonte was, de Latijnse L in hun uitspraak opgeslokt, dus tegen de tijd dat wij Engelsen het woord leenden, was het saumon, zonder L in de spelling en dus zonder L in de uitspraak. In het Frans is het tot op de dag van vandaag saumon.
Maar zoals trouwe Wordlady lezers weten, was dit in het Engels gedoemd te veranderen, dankzij de Renaissance obsessie om de Latijnse oorsprong in de Engelse spelling weer te geven, een fenomeen dat verantwoordelijk is voor veel van onze stille letters. In de 17e eeuw was de spelling zonder L helemaal uitgestorven. De meesten van ons spreken het woord nog steeds uit als SAMMON, maar er zijn aanwijzingen dat mensen SALmon zeggen (anders zou bovenstaande meme niet bestaan).
Het is precies hetzelfde verschijnsel als gebeurde met valk, palm, amandel en kalm.
De invloed van geletterdheid, en het zien van die L voor onze ogen, is zeer sterk. In dit geval wordt het versterkt door de uitspraak van “salmonella”, die inderdaad wordt uitgesproken – of geacht wordt te worden uitgesproken – als SAL mon ella. Het heeft niets te maken met vis (tenzij je er een eet die is bedorven). Het woord “salmonella” is in 1900 in het Frans bedacht ter ere van de Amerikaanse dierenarts Daniel Salmon.
Hoe spreek jij “salmon” uit? Met een L of zonder?
Voor meer uitleg over stille letters in het Engels, ga naar dit bericht: https://katherinebarber.blogspot.com/2014/11/silent-letters-in-english-series.html
of klik op de tag “stille letters” onderaan dit bericht.