Gij zult niet begeren … tenzij u het oudst bekende exemplaar ter wereld begeren van een stenen tablet met tien geboden.
De oudste stenen plaat ter wereld met de Tien Geboden wordt tot 16 november geveild in Beverly Hills, Californië. De marmeren plaat is 60 centimeter lang en 90 kilo zwaar. Hij wordt ook wel de “levende Thora” genoemd en is waarschijnlijk 1500 tot 1700 jaar oud, aldus Heritage Autions, die de veiling organiseert.
“Er is niets fundamentelers in ons gemeenschappelijk erfgoed dan de 10 Geboden,” zei David Michaels, directeur van antiquiteiten voor Heritage Auctions, in een verklaring.
Mensen die hunkeren naar een stukje bijbelse geschiedenis moeten een openingsbod doen van minstens $250.000, en kopers zullen het tablet niet boven hun open haard kunnen hangen, naast foto’s van hun tante Maud. Het tablet moet in het openbaar worden tentoongesteld, volgens de verkoopvoorwaarden van de Israel Antiquities Authority, die de plaat als een nationale schat beschouwt.
Vermiste geschiedenis
De marmeren plaat, die 20 gebeeldhouwde regels met bijbelse geboden bevat, werd in 1913 in Israel ontdekt, nadat bouwvakkers begonnen met graafwerkzaamheden voor een spoorlijn. Een Arabische man legde het marmer op zijn binnenplaats, waar decennia van voetverkeer de inscripties hadden afgesleten, aldus Michaels.
In 1943 werd de plaat gekocht door een man genaamd Y. Kaplan, die hem vervolgens naar bekende bijbelgeleerden bracht, aldus Michaels. Gebaseerd op de vorm en de inhoud van de tekst, concludeerden de geleerden dat het een oude vorm van het Samaritaans was, een archaïsch mengsel van Aramees en Hebreeuws, dat dateerde van tussen 300 en 500 na Christus. De tabletten wisselden daarna nog een paar keer van eigenaar en werden voor het laatst in 2005 gekocht door Rabbi Saul Deutsch voor het Living Torah Museum in Brooklyn, New York, aldus het veilinghuis.
In het oude Israël behoorden de mensen die in Samaria woonden, in de heuvels ten noorden van Jeruzalem, tot een alternatieve sekte van het Jodendom. Zij werden vervolgd, onderdrukt en bekeerd door golven van Byzantijnse christenen, moslims en joden. Er zijn nog steeds enkele hedendaagse Samaritanen, die beweren dat zij afstammen van twee van de verloren stammen van Israël.
“Hun sekte heeft door de eeuwen heen stand gehouden naast traditionele joden, heidenen, christenen en moslims, dus de steen met de Tien Geboden is van uniek belang voor veel verschillende godsdiensten en culturen,” aldus Michaels.
Zeldzaam voorbeeld
Waar de Dode Zee-rollen perkament- en papyrusversies van de decaloog bevatten die dateren uit de eerste eeuw voor Christus, werden de versies op stenen tabletten van de Tien Geboden gemaakt in de paar honderd jaar na de geboorte van Christus. Er zijn vandaag de dag slechts vier van deze stenen tafelen bekend, maar de anderen zijn ofwel in fragmenten of bevinden zich op minder toegankelijke plaatsen in het Midden-Oosten, aldus Michaels.
“Het Living Torah voorbeeld behoort tot de vroegste van deze Decalogen, en is zeker de meest complete,” zei Michaels. “
De tabletten bevatten negen van de meest bekende geboden, maar hebben “Gij zult de naam van de Here, uw God, niet ijdel gebruiken” vervangen door een gebod om een tempel op te richten op de berg Gerizim, waarvan Samaritanen geloven dat het de ware plaats was die God voor de Tempel had bestemd.
De tabletten hingen waarschijnlijk boven een oude synagoge die ofwel door de Romeinen tussen 400 en 500 na Christus werd verwoest, of door de kruisvaarders vijf tot zeven eeuwen later, aldus Michaels.
Oorspronkelijk artikel op Live Science.