Abstract
Anthony Giddens heeft gesuggereerd dat als hij zijn baanbrekende boek De Derde Weg simpelweg ‘De vernieuwing van de sociaal-democratie’ had genoemd, het waarschijnlijk veel minder invloedrijk of controversieel zou zijn geweest.1 Het is waar dat ‘Derde Weg’ misschien een ongelukkige keuze is geweest, omdat het heeft geleid tot langdurige discussies over definities en het een gemakkelijk voorwerp van spot heeft gemaakt. Maar Giddens heeft ook gelijk dat, hoe we het ook noemen, veel van de grondbeginselen van de Derde Weg nu algemeen aanvaard worden als gezond verstand in het politieke spectrum, en dat ze de uitdrukking zelf zullen overleven. Na een korte samenvatting van de hoofdthema’s van de Derde Weg, betoogt dit hoofdstuk dat academische critici en politieke tegenstanders ter linker- en ter rechterzijde het bij het verkeerde eind hadden door het af te doen als louter spin-off, of als een rookgordijn voor een andere (meestal neoliberale) ideologische agenda. Wat men ook van de Derde Weg moge denken, het moet erkend worden als een belangrijke analyse van de fundamentele transformaties van de late moderniteit; dit heeft diepgaande implicaties voor de politiek in het algemeen en voor centrum-links in het bijzonder. In het licht van deze analyse tracht de Derde Weg de verhouding tussen staat en burger opnieuw vorm te geven in een streven naar wat zij ziet als zowel economische efficiëntie als sociale rechtvaardigheid. Deze poging om een politiek project op de sociologische theorie te enten doet belangrijke vragen rijzen over hoe wij ideologie onder laatmoderne omstandigheden moeten begrijpen. Vooruitblikkend ziet het ernaar uit dat de uiteenzetting van de Derde Weg over de uitdagingen waarvoor de progressieve politiek zich gesteld ziet, New Labour zal overleven en – in een geactualiseerde vorm – de hedendaagse politiek zal blijven bepalen. Succesvolle toekomstige strategieën zullen echter bedrevener dan New Labour moeten zijn in het ontwikkelen van een onderscheidend politiek verhaal over hoe zij op veranderingen zullen reageren en deze vorm zullen geven.