Elk jaar komen meer dan 1 miljoen mensen naar New Orleans voor Mardi Gras, een georganiseerde parade van losbandigheid en alcoholische uitspattingen die de moderne beschaving misschien nog het dichtst benadert bij de excessen van het oude Rome. Op Bourbon Street zijn plastic kralen te zien, die als een soort betaalmiddel aan de feestgangers worden gegeven of gegooid. Sommigen ontbloten hun borsten of bieden drank aan in ruil voor de muntjes; anderen vangen ze in de lucht en dragen de lagen om hun nek. Jaarlijks zijn er zo’n 25 miljoen kilo kralen in omloop, waarmee ze net zo goed deel uitmaken van de Vette Dinsdag-viering als suikerhoudende cocktails en King Cake.
Tradities en rituelen zijn moeilijk vast te stellen, maar historici van Mardi Gras denken dat het idee om snuisterijen uit te delen is ontstaan in de jaren 1870 of 1880, enkele honderden jaren nadat Franse kolonisten de viering in Louisiana introduceerden in de jaren 1600. Organisatoren van feestjes – plaatselijk bekend als krewes – deelden kerstballen en andere glimmende voorwerpen uit aan feestvierders om de gelegenheid te helpen herdenken. Sommigen gooiden amandelen in chocolade. Ze werden vergezeld door meer ondeugende aanwezigen, die vuil of bloem op mensen gooiden in een poging om een beetje onrust te stoken.
Waarom kralen? Kleine aandenkens die rijkdom, gezondheid en andere voorspoed vertegenwoordigen, maken al eeuwenlang deel uit van de menselijke geschiedenis. In Egypte werden penningen uitgedeeld in de hoop dat ze een gelukkig leven na de dood zouden garanderen; bij het abacus, of het op kralen gebaseerde boekhoudsysteem, werden snuisterijen gebruikt om berekeningen uit te voeren; bij heidense rituelen voor de winter gooiden mensen graan in de velden in de hoop goden gunstig te stemmen die hun gewassen zouden voeden.
Mensen, zo betoogt archeologe Laurie Wilkie, vertonen “kralenlust”, oftewel een voorliefde voor glimmende voorwerpen. Dat is een van de redenen waarom er op Mardi Gras zoveel mensen met hun armen in de lucht staan te trappelen om een goedkoop plastic cadeautje in ontvangst te nemen.
De eerste kralen werden van glas gemaakt voordat efficiëntere productiemethoden in het buitenland in de jaren zestig leidden tot een toevloed van plastic kralen. In tegenstelling tot de meer organische voorgangers, zijn deze kralen onder vuur komen te liggen omdat ze een bron van gezondheidsproblemen en vervuiling zouden zijn. Ze zijn gemaakt van aardolie en bevatten vaak lood dat in de bodem sijpelt en op handen terechtkomt. (Eén schatting schat de loodafzetting na een Mardi Gras-feest op 4000 pond). In 2017 betaalde New Orleans 7 miljoen dollar aan opruimingskosten om afgedankte kralen uit afvoerbekkens te verwijderen. In 2018 hebben ze gootbeschermers geïnstalleerd om te voorkomen dat de kettingen überhaupt in het systeem terechtkomen. Ondertussen hebben wetenschappers gewerkt aan een nog milieuvriendelijkere versie van de kralen, zoals een biologisch afbreekbare versie gemaakt van microalgen.
Milieurisico’s daargelaten, de kralen van Mardi Gras zijn net zo’n vakantiegenot geworden als kerstkousen of Thanksgiving-kalkoenen. Maar de passie en wanhopige behoefte aan hen is slechts tijdelijk; in 2018 werd 46 ton van de kralen verwijderd uit slechts vijf blokken van de hoofdparade route op Charles Street. En geen bacchanaal zou zoveel slechte juju moeten achterlaten.
Heb je een Grote Vraag die je graag door ons beantwoord zou willen zien? Laat het ons dan weten door een e-mail te sturen naar [email protected].