Methotrexate is een van de steunpilaren van de behandeling voor inflammatoire vormen van artritis. Het vermindert niet alleen de pijn en zwelling, maar kan in de loop van de tijd ook de schade aan de gewrichten en de progressie van de ziekte vertragen. Daarom staat methotrexaat bekend als een disease-modifying antirheumatic drug (DMARD). Veel reumatologen gebruiken methotrexaat als eerstelijnstherapie voor patiënten met reumatoïde artritis (RA), psoriatische artritis (PsA) en juveniele idiopathische artritis.
Methotrexaat is niet nieuw – het maakt al meer dan drie decennia deel uit van de behandeling van RA. Onderzoekers ontwikkelden dit geneesmiddel voor het eerst in de jaren 1940 als een behandeling tegen kanker. In 1985 ontdekten wetenschappers dat het pijn, zwellingen en andere symptomen bij mensen met RA verlichtte. Drie jaar later kreeg methotrexaat de goedkeuring van de FDA voor de behandeling van RA, en het werd al snel de behandeling bij uitstek voor mensen met deze aandoening en ook andere vormen van ontstekingsartritis.
Methotrexaat Dosering
Over 90% van de RA-patiënten gebruikt op een bepaald moment methotrexaat. Gewoonlijk begint u met een wekelijkse dosis van 7,5 tot 10 mg via de mond – gelijk aan drie of vier pillen. Als dat niet helpt tegen de symptomen, kan de arts de dosering verhogen tot 20 à 25 mg per week, of tot een zo hoog mogelijke dosis als u kunt verdragen.
Als u met pillen alleen niet van uw klachten afkomt, kan uw arts u subcutaan methotrexaat geven – een injectie die onder de huid wordt gegeven. Door het medicijn op deze manier in te nemen, komt er meer in uw lichaam terecht zonder dat de bijwerkingen toenemen. U kunt de methotrexaatinjectie zelf toedienen met een auto-injector.
Paren van methotrexaat met andere geneesmiddelen
Methotrexaat is effectief, maar niet iedereen die het inneemt, krijgt voldoende verlichting van gewrichtspijn, zwelling, ochtendstijfheid en andere symptomen. Gelukkig is het voor mensen die meer verlichting nodig hebben meestal voldoende om methotrexaat te combineren met andere medicijnen. Meestal wordt methotrexaat gecombineerd met andere DMARD’s, zoals leflunomide (Arava), cyclosporine (Neoral), sulfasalazine (Azulfadine) en hydroxychloroquine (Plaquenil).
Doctoren kunnen proberen methotrexaat te combineren met biologische geneesmiddelen bij mensen die niet goed reageren op DMARD-combinaties. Deze geneesmiddelen remmen een deel van de overactieve reactie van het immuunsysteem die bijdraagt aan veel soorten ontstekingsartritis. De meest gebruikelijke biologische combinatie is met tumornecrosefactor (TNF)-remmers zoals etanercept (Enbrel), adalimumab (Humira), infliximab (Remicade) of certolizumab pegol (Cimzia). Onderzoek toont ook aan dat methotrexaat effectief combineert met andere biologische geneesmiddelen, zoals abatacept (Orencia), rituximab (Rituxan) en tocilizumab (Actemra).
Veiligheid en bijwerkingen van methotrexaat
Methotrexaat wordt algemeen beschouwd als een van de veiligste van alle artritismedicijnen, hoewel het enkele mogelijke nadelen heeft. Maagdarmklachten zoals misselijkheid en braken zijn de meest voorkomende bijwerkingen. Andere mogelijke bijwerkingen zijn haaruitval, mondzweertjes, kortademigheid, hoofdpijn, vermoeidheid, sufheid en duizeligheid. Het dagelijks innemen van foliumzuur kan de meeste bijwerkingen compenseren.
Soms kan het medicijn de leverfunctie beïnvloeden, vooral als het in hogere doses wordt ingenomen. Uw arts zal u controleren op leverproblemen.
Zekere mensen, met name vrouwen die zwanger zijn of zwanger kunnen worden, mogen geen methotrexaat gebruiken.
Praat met uw arts en kom meer te weten over het omgaan met de bijwerkingen van methotrexaat.