Wat is een tweekamerstelsel?
Een tweekamerstelsel is een regering met een wetgevingssysteem dat uit twee kamers bestaat, zoals het Huis van Afgevaardigden en de Senaat, die samen het Amerikaanse Congres vormen. Het woord tweekamerstelsel is afgeleid van het Latijnse: “bi” (wat twee betekent) en “camera” (wat kamer betekent). Het Britse parlement, een tweekamerstelsel, heeft model gestaan voor de meeste parlementaire stelsels in de wereld. Het eerste Britse tweekamerstelsel ontstond in 1341. Toen de Commons voor het eerst afzonderlijk van de adel en de geestelijkheid vergaderden, werden in feite een Eerste Kamer en een Tweede Kamer gecreëerd. De VS hebben na hun oprichting een tweekamerstelsel ingevoerd.
Een tweekamerstelsel kan worden vergeleken met een eenkamerstelsel, waarin alle leden van de wetgevende macht als een enkele groep beraadslagen en stemmen. De wetgevende tak van de federale regering van de VS heeft een tweekamerstelsel, net als alle Amerikaanse staten, met uitzondering van Nebraska. Amerikaanse steden gebruiken daarentegen meestal het eenkamerstelsel.
Key Takeaways
- Een tweekamerstelsel is een regeringsstijl met twee afzonderlijke afdelingen binnen de wetgevende tak van de regering, tegenover een eenkamerstelsel dat de regeringstak niet verdeelt.
- Het Amerikaanse tweekamerstelsel is verdeeld in het Huis van Afgevaardigden (waar het aantal toegewezen leden is gebaseerd op de bevolking van de staat) en de Senaat (waar elke staat krijgt twee leden).
- De meerderheid van de internationale regeringen maken gebruik van het eenkamerstelsel-met een ruwweg 60/40 verdeling tussen een- en tweekamerstelsel.
- Elk huis van de wetgevende tak heeft verschillende bevoegdheden om ervoor te zorgen dat er checks and balances binnen het systeem zijn.
- Het meer bevolkte Huis van Afgevaardigden stelt minder strenge eisen aan de leden als het gaat om leeftijd en nationaliteitsduur dan de Senaat.
Hoe een tweekamerstelsel werkt
In een tweekamerstelsel kunnen de twee kamers van het wetgevend lichaam verschillende organisaties, regels, methoden om leden te selecteren en aangewezen bevoegdheden hebben met betrekking tot de wetgeving en het toezicht op de andere takken van de overheid. In de VS zijn de andere takken van de regering de uitvoerende en de rechterlijke macht.
Er zijn zowel praktische als historische redenen om twee kamers van de wetgevende macht te hebben. Een praktische reden voor een tweekamerstelsel is dat het functioneert als onderdeel van het grotere systeem van checks and balances dat de macht van de verschillende delen van een regering of samenleving in evenwicht houdt. Door de macht binnen de wetgevende macht te verdelen, helpt tweekamerstelsel te voorkomen dat de wetgevende macht te veel macht heeft – een soort controle binnen de wetgevende macht. Binnen de wetgevende macht heeft het tweekamerstelsel van oudsher gefunctioneerd om de macht van verschillende sociale klassen of groepen binnen een samenleving in evenwicht te brengen.
Het tweekamerstelsel ontstond in het middeleeuwse Europa. Scherpe klassentegenstellingen tussen de adel, de geestelijkheid en het gewone volk betekenden dat deze klassen werden vertegenwoordigd door afzonderlijke groepen vertegenwoordigers, die de koning moesten adviseren over zaken die betrekking hadden op en de belangen behartigden van hun respectieve sociale sferen. In Engeland ontwikkelden deze groepen zich uiteindelijk tot het House of Lords en het House of Commons. In het moderne V.K., wordt het Hogerhuis nog steeds beschouwd als een meer elitair orgaan, terwijl het Lagerhuis een grotere, meer gewone klasse vertegenwoordigt.
Het tweekamerstelsel in de VS is ontstaan uit de wens om een evenwichtig systeem binnen de wetgevende macht te hebben en om een oplossing te vinden voor onenigheid over de wijze waarop staten zouden worden vertegenwoordigd.
Geschiedenis van het tweekamerstelsel in de V.S.
Het tweekamerstelsel in de V.S. bestaat uit het Huis van Afgevaardigden en de Senaat, samen het Amerikaanse Congres genoemd. In artikel 1, lid 1, van de Amerikaanse grondwet is vastgelegd dat het Amerikaanse Congres bestaat uit de Senaat en het Huis van Afgevaardigden.
Tijdens de Constitutionele Conventie konden de oprichters van Amerika het er niet over eens worden of de staten elk hetzelfde aantal afgevaardigden moesten hebben of dat het aantal afgevaardigden gebaseerd moest zijn op de bevolkingsomvang. In een akkoord dat bekend staat als het Grote Compromis, besloten de stichters beide elementen te integreren: het tweekamerstelsel werd ingesteld.
Net als de twee kamers van het Engelse parlement, waren de twee kamers van de Amerikaanse wetgevende macht ook bedoeld om verschillende belanghebbenden binnen de VS te vertegenwoordigen. De Senaat was bedoeld om de belangen van de staten te vertegenwoordigen (senatoren werden oorspronkelijk benoemd door de wetgevende machten van de staten, niet gekozen), en het Huis van Afgevaardigden was bedoeld om gekozen te worden door en de belangen te vertegenwoordigen van het gewone volk. Dit wordt ook weerspiegeld in de bevoegdheden die door de grondwet aan elk Huis zijn toegewezen, waarbij de Senaat een meer beraadslagende, adviserende en toezichthoudende rol kreeg, terwijl het Huis van Afgevaardigden de primaire bevoegdheid kreeg over de belastingheffing van hun kiezers.
De leden van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden dienen een tweejarige termijn. De tweejarentermijnen zijn bedoeld om ervoor te zorgen dat de volksvertegenwoordigers kunnen blijven inspelen op de behoeften van de kiezers. Er zijn in totaal 435 afgevaardigden, waarbij het aantal afgevaardigden per staat in verhouding staat tot het aantal inwoners van die staat. Dit systeem wordt evenredige vertegenwoordiging genoemd. Alabama, bijvoorbeeld, heeft zeven vertegenwoordigers, terwijl Californië er 53 heeft. De zeven staten met de minste inwoners – Alaska, Delaware, Montana, North Dakota, South Dakota, Vermont en Wyoming – hebben elk slechts één vertegenwoordiger.
Elke staat heeft ook twee senatoren (een systeem dat gelijke vertegenwoordiging wordt genoemd), die rechtstreeks door de kiezers worden gekozen en een ambtstermijn van zes jaar hebben. Voordat het zeventiende amendement op de grondwet in 1913 werd geratificeerd, mochten de deelstaatregeringen de senatoren kiezen. Deze posities werden meestal bekleed door de elites.
Elk Huis heeft verschillende vereisten om zitting te nemen. Om volksvertegenwoordiger te worden, moet je minstens 25 jaar oud zijn, ten minste zeven jaar Amerikaans staatsburger zijn en inwoner zijn van de staat die je wilt vertegenwoordigen. Om Amerikaans senator te worden, moet je minstens 30 jaar oud zijn, minstens negen jaar Amerikaans staatsburger zijn en inwoner zijn van de staat die je wilt vertegenwoordigen.
Elk Huis heeft ook unieke bevoegdheden. Alleen leden van het Huis van Afgevaardigden kunnen de president en andere federale functionarissen strafrechtelijk aanklagen (impeach); de Senaat buigt zich vervolgens over de zaak. Het Huis beslist ook over de presidentsverkiezingen als geen van de kandidaten de meerderheid van de stemmen in het kiescollege behaalt. Elk wetsvoorstel dat de belastingen verhoogt, komt uit het Huis van Afgevaardigden. Daarom wordt gezegd dat het Huis van Afgevaardigden de “macht van de portemonnee” heeft. De Senaat stemt over de benoeming van meer dan 1000 uitvoerende functionarissen en kan verdragen ratificeren met tweederde meerderheid.
Tweekamerstelsel vs. eenkamerstelsel
Wereldwijd heeft ongeveer 41% van de regeringen een tweekamerstelsel en ongeveer 59% een eenkamerstelsel. Andere landen met een tweekamerstelsel zijn Australië, Brazilië, Canada, Duitsland, India, het Verenigd Koninkrijk, Ierland, Nederland, Rusland, Spanje en Tsjechië.
De omvang, de ambtstermijn en de wijze van verkiezing (rechtstreeks verkozen, indirect verkozen, benoemd of anderszins) voor elke kamer van een tweekamerstelsel verschillen per land. In de loop van de 20e eeuw werden eenkamerstelsels steeds populairder, en sommige landen, waaronder Griekenland, Nieuw-Zeeland en Peru, zijn overgestapt van een tweekamerstelsel op een eenkamerstelsel.