Wat betekent het als mijn baby in stuitligging ligt?
Stuitligging is een term die wordt gebruikt om de positie van uw baby in de baarmoeder te beschrijven.
Baby’s zijn vaak actief in het begin van de zwangerschap en bewegen in verschillende posities. Maar rond de achtste maand is er niet veel ruimte meer in de baarmoeder. De meeste baby’s maken optimaal gebruik van hun krappe ruimte door zich met het hoofd naar beneden te nestelen, in een zogeheten cefhalische of vertexligging. Maar als je baby in stuitligging ligt, betekent dit dat hij klaar is om met zijn billen of voeten naar buiten te komen.
Als de bevalling met 37 weken of later begint, komt bijna 97 procent van de baby’s met het hoofd naar buiten. De meeste andere baby’s liggen in stuitligging. (In zeldzame gevallen ligt een baby zijwaarts in de baarmoeder, met zijn schouder, rug of arm eerst – dit wordt dwarse ligging genoemd.
Er zijn verschillende soorten stuitligging:
- Liggyne stuitligging (eerst onderaan met de voetjes bij het hoofd)
- Volledige stuitligging (eerst onderaan met de benen gekruist)
- Incomplete stuitligging (een of beide voetjes staan klaar om als eerste naar buiten te komen)
Zie hoe deze stuitliggingen eruit zien.
Hoe weet ik of mijn baby in stuitligging ligt?
In het begin van het derde trimester kan uw arts zeggen in welke positie uw baby ligt door aan uw buik te voelen en het hoofdje, de rug en de billen van de baby te lokaliseren. Ongeveer een kwart van de baby’s ligt op dit moment in stuitligging, maar de meeste zullen zich in de komende twee maanden vanzelf omdraaien.
Als de positie van uw baby niet duidelijk is tijdens een buikonderzoek bij 36 weken, kan uw arts een inwendig onderzoek doen om te proberen te voelen welk deel van de baby zich in uw bekken bevindt. In sommige gevallen kan ze een echografie gebruiken om de positie van de baby te bevestigen.
Als uw baby in stuitligging ligt, kunt u haar voelen schoppen in uw onderbuik. Of u voelt druk onder uw ribbenkast, vanaf haar hoofdje.
Waarom zou een baby in stuitligging liggen?
We weten meestal niet waarom. Hoewel een baby met bepaalde aangeboren afwijkingen soms niet in een hoofdligging kan komen, zijn de meeste baby’s in stuitligging helemaal in orde. Hier zijn enkele dingen die het risico op een stuitligging kunnen verhogen:
- U draagt een meerling
- U bent al eerder zwanger geweest
- Er is te veel of te weinig vruchtwater
- U heeft placenta previa (de placenta bedekt alle of een deel van de opening van de baarmoeder)
- Uw baby is te vroeg geboren
- U was een stuitbevalling, of uw broer of zus of ouder heeft een stuitbevalling gehad
- Verhoogde leeftijd van de moeder (vooral vanaf 45 jaar)
- Uw baby heeft een laag geboortegewicht
Meisjes hebben vaker een stuitligging dan jongens.
Wat als mijn baby vlak voor de bevalling nog in stuitligging ligt?
Baby’s die vlak voor de bevalling nog in stuitligging liggen, draaien waarschijnlijk niet uit zichzelf om. Dus als uw baby met 36 weken nog steeds in een stuitligging ligt, moet uw verloskundige of gynaecoloog proberen om uw baby in een gunstiger hoofdligging te krijgen, als u daarvoor in aanmerking komt.
Deze procedure staat bekend als een uitwendige cefalische versie (ECV). Dit wordt gedaan door druk uit te oefenen op uw buik en de baby met de hand in een hoofdligging te brengen. (Als uw verloskundige of gynaecoloog geen ervaring heeft met deze procedure, kan hij of zij u doorverwijzen naar iemand die dat wel heeft.)
ECV heeft een slagingspercentage van 58 procent bij het draaien van baby’s in stuitligging (en 90 procent als de baby dwars ligt.) Maar soms weigert een baby zich te verroeren of draait hij terug in stuitligging na een geslaagde versie. ECV heeft meer kans van slagen als dit niet je eerste baby is.
Niet alle vrouwen kunnen een ECV krijgen. Een EVC zal niet worden geprobeerd als er zorgen zijn over de gezondheid van uw baby of als:
- Je een meerling draagt
- Je te weinig vruchtwater hebt
- Je een placentabreuk hebt of de placenta je baarmoederhals bedekt
- Je bepaalde afwijkingen aan het voortplantingssysteem hebt
En, natuurlijk zult u geen versie krijgen als u toch met een keizersnede moet bevallen – bijvoorbeeld als u een placenta previa hebt of al meer dan één keizersnede hebt gehad.
Zijn er risico’s verbonden aan een keizersnede?
Een keizersnede is niet helemaal vrij van risico’s en sommige vrouwen vinden het erg ongemakkelijk. U zult de voor- en nadelen met uw zorgverlener willen bespreken.
Ernstige complicaties kunnen, hoewel relatief zeldzaam, voorkomen. Een ECV kan er bijvoorbeeld toe leiden dat de placenta van de baarmoederwand loslaat, zodat uw baby meteen door middel van een keizersnede ter wereld moet worden gebracht. De procedure kan ook een daling van de hartslag van uw baby veroorzaken, die, als deze niet snel vanzelf verdwijnt, een onmiddellijke bevalling vereist.
Om deze redenen zal een arts de procedure uitvoeren in een ziekenhuis met faciliteiten en personeel voor een spoedkeizersnede voor het geval er complicaties optreden. De avond voor de ingreep mag je na middernacht niets meer eten of drinken, voor het geval je uiteindelijk geopereerd moet worden.
Hoe ziet een keizersnede eruit?
Als je naar binnen gaat, wordt een infuus ingebracht en kan bloed worden afgenomen. Vrouwen die Rhesus-negatief zijn, moeten na de ingreep een injectie met Rhesus immuunglobuline krijgen, tenzij de vader van de baby ook Rhesus-negatief is. De hartslag van uw baby wordt voor, tijdens en na de ingreep gecontroleerd.
U krijgt vooraf een echografie om de ligging van uw baby, de plaats van de placenta en de hoeveelheid vruchtwater te controleren. De echografie wordt herhaald nadat de manoeuvres zijn uitgevoerd. Sommige artsen maken ook gebruik van echografie tijdens de procedure.
Enkele studies laten hogere succespercentages zien voor ECV wanneer baarmoederontspannende medicijnen worden gebruikt.
Uw zorgverlener legt haar handen op uw buik en oefent stevige druk uit om de baby in een hoofdligging te brengen. Soms voeren twee mensen de procedure samen uit, en soms wordt een echografie gebruikt om te zien hoe de baby beweegt.
De procedure wordt meestal uitgevoerd in de buurt van een verloskamer, zodat als er een probleem is, u snel een keizersnede kunt ondergaan.
Als mijn baby niet draait, krijg ik dan een keizersnede?
Dat hangt ervan af, en het is iets waar u van tevoren met uw zorgverlener over wilt praten. Bespreek uw voorkeuren, de voordelen en risico’s van elke optie (vaginale en keizersnede bij een stuitligging), en haar ervaring.
In de Verenigde Staten worden de meeste baby’s in stuitligging ter wereld gebracht via een keizersnede. In zeldzame gevallen, als u weinig kans hebt op complicaties en uw verloskundige ervaring heeft met vaginale bevallingen van baby’s in stuitligging, kunt u kiezen voor een zogenaamde “proef vaginale bevalling”. Dit betekent dat u kunt proberen vaginaal te bevallen, maar dat u voorbereid moet zijn op een keizersnede als de bevalling niet goed verloopt. U en uw baby worden tijdens de bevalling nauwlettend in de gaten gehouden.
U kunt ook een vaginale stuitbevalling krijgen als uw bevalling zo snel gaat dat u net op het punt staat te bevallen in het ziekenhuis. Een ander scenario is als u een tweelingzwangerschap hebt waarbij de eerste baby in hoofdligging ligt en de tweede baby niet. Het grootste risico van een stuitbevalling is wanneer het lichaam bevalt maar het hoofdje in de baarmoederhals blijft steken. Een baby die met het hoofd naar voren bevalt, maakt ruimte voor de baby in stuitligging.
Hoewel de overgrote meerderheid van baby’s die in stuitligging blijven, door een keizersnede ter wereld komen. Als een keizersnede is gepland, zal dat meestal niet eerder zijn dan 39 weken. Om er zeker van te zijn dat uw baby niet van plaats is veranderd, krijgt u vlak voor de operatie een echografie in het ziekenhuis om zijn positie te bevestigen.
Er is ook een kans dat u weeën krijgt of dat uw vliezen breken voor uw geplande keizersnede. Als dat gebeurt, moet u meteen uw arts bellen en naar het ziekenhuis gaan.
Welke alternatieve technieken kan ik proberen om mijn baby te laten draaien?
Hieronder vindt u een aantal alternatieve methoden waarover u wellicht heeft gehoord. Er is geen bewijs dat ze werken of zelfs veilig zijn. Raadpleeg uw arts voordat u ze probeert.
- Laat de zwaartekracht helpen. Ga twee keer per dag in een van de volgende houdingen liggen, vanaf ongeveer 32 weken. Het idee is om de zwaartekracht te gebruiken om je baby te helpen een salto met het hoofd naar beneden te maken.
Doe deze bewegingen op een lege maag, anders komt je lunch terug. En zorg dat er iemand in de buurt is om je te helpen opstaan als je je licht in je hoofd voelt.
Lig plat op je rug en til je bekken op zodat het 9 tot 12 centimeter boven de vloer is. Steun je heupen met een kussen en blijf vijf tot 15 minuten in deze houding.
Aternatief: ga op je knieën zitten met je onderarmen op de vloer voor je, zodat je billen de lucht in steken. Blijf vijf tot 15 minuten in deze houding.
Er is geen sluitend bewijs dat de houding van de moeder van invloed is op de positie van de baby. En als u deze houdingen ongemakkelijk vindt, stop er dan mee. - Vraag uw zorgverlener naar moxibustie. Deze oude Chinese techniek brandt kruiden om belangrijke acupressuurpunten te stimuleren. Om een baby in stuitligging te helpen draaien, brandt een acupuncturist of andere behandelaar bijvoet in de buurt van het acupressuurpunt van uw pinkenten. Volgens de Chinese geneeskunde zou dit de activiteit van uw baby zo moeten stimuleren dat hij uit zichzelf van positie kan veranderen.
Enkele studies tonen aan dat moxibustie in combinatie met acupunctuur en/of positioneringsmethoden enig voordeel kan opleveren. Andere studies tonen aan dat moxibustie niet helpt om de baby in cephalische positie te krijgen.
Als u het met uw verzorger hebt besproken en het wilt proberen, neem dan contact op met de acupunctuur- of Chinese-geneeskundevereniging van uw staat en vraag naar de namen van bevoegde beoefenaars. - Probeer hypnose. Uit een kleine studie bleek dat vrouwen die regelmatig in een staat van diepe ontspanning worden gehypnotiseerd bij 37 tot 40 weken, meer kans hebben om hun baby te laten draaien dan andere vrouwen. Als u deze techniek wilt proberen, vraag uw arts dan of hij of zij u een bekwame hypnotherapeut kan aanbevelen.
Lees meer:
Hoe een baby beweegt en strekt bij 20 weken zwangerschap
Het uitvoeren van een zachte keizersnede
Herstel- en hersteltijd van een keizersnede