Download Brochure
Wat voor soort Spaans wordt er gesproken in Madrid – is Castiliaans het zuiverste soort Spaans?
Castiliaans Spaans, of castellano, kan een verwarrende term zijn voor taalstudenten. Wat betekent het in de praktijk eigenlijk om Castiliaans Spaans te spreken? En is het goed om Spaans te studeren in een gebied als Madrid, waar Castiliaans Spaans wordt gesproken?
Wat is Castiliaans Spaans?
‘Castiliaans Spaans’ verwijst naar twee dingen. Ten eerste wordt Castiliaans Spaans beschouwd als een gestandaardiseerde vorm van Spaans. Ten tweede verwijst het naar een bijzonder zuiver klinkend Spaans accent.
Als we zeggen dat iemand Castiliaans Spaans spreekt, staat dat gelijk aan zeggen dat een Engelsman ‘Oxford English’ spreekt. Met andere woorden, de taal wordt gesproken in zijn “oorspronkelijke” of “juiste” vorm.
Waar komt de term vandaan?
De term ‘Castiliaans’ verwijst naar de provincie Castilië in Midden-Spanje. In het Spaans wordt de term vertaald castellano, wat “uit Castilië” betekent. Om de reden voor deze geografische verwijzing te begrijpen, moeten we kort kijken naar de geschiedenis van de Spaanse taal, te beginnen bij de Romeinse tijd.
Latijn, de oorsprong van de Spaanse taal
De taal die we vandaag de dag kennen als Spaans is oorspronkelijk afgeleid van het Latijn. Latijn was een taal die door binnenvallende Romeinse legers rond 200 v.Chr. naar het gebied (destijds bekend als ‘Hispania’) werd gebracht. De Romeinse overheersing duurde 600 jaar, en in die tijd vermengde het oorspronkelijke Latijn van Rome zich met de inheemse talen die op het Iberisch schiereiland werden aangetroffen, en werd het bekend als “Vulgair Latijn”. Na het einde van de Romeinse overheersing bleef het Vulgair Latijn in gebruik, maar het absorbeerde duizenden Arabische woorden tijdens de Moorse veroveringen tussen 711 en 1492.
Het standaard Castiliaanse dialect
In de jaren 1200 regeerde koning Alfonso X over drie Spaanse regio’s: Castilië, Leon en Galicië. In zijn tijd berustte de centrale politieke macht in het meest centrale van deze gebieden, Castilië. Om deze reden, en omdat de koning een groot voorstander was van alfabetisering en onderwijs, maakte Alfonso X zijn eigen regionale dialect van het Vulgair Latijn – het Castiliaans – tot officiële regeringstaal. De koningen die na hem aan de macht kwamen, bleven ook het dialect van de Castiliaanse regio promoten als de standaardtaal van de natie.
Het eerste boek met de Castiliaanse grammatica
In 1492 publiceerde Antonio de Nebrija, naar wie de Universiteit van Madrid is vernoemd, de beroemde grammatica van het Castiliaanse Spaans, bekend als Grámatica de la lengua castellana. Dit was een teken dat de Castiliaanse variant van het Vulgair Latijn (gekruid met veel inheemse en Arabische woorden) eindelijk de officiële, erkende taal van de staat was geworden, gesproken door goed opgeleide mensen en gebruikt voor alle officiële overheidscommunicatie en -teksten.
Wordt Castiliaans tegenwoordig alleen in Castilië gesproken?
Heden ten dage wordt modern Castiliaans Spaans gesproken in Midden- en Noord-Spanje, met name in Castilië, Madrid en Salamanca. De regio’s waar Castiliaans Spaans wordt gesproken zijn trots op hun accent, omdat het wordt beschouwd als het beste soort Spaans dat men kan spreken.
Standaard-Spaans en de RAE
De Real Academia Española (RAE), de koninklijke instelling die verantwoordelijk is voor het toezicht op de Spaanse taal, heeft het Castiliaans Spaans gedefinieerd als het “standaard-Spaans” van vandaag.
Hun Spaanse woordenboek wordt beschouwd als het meest gezaghebbende ter wereld, ook al hebben Latijns-Amerikaanse instellingen het bekritiseerd omdat het te traag en conservatief is, en niet altijd snel genoeg regionale of landspecifieke woorden overneemt. (U kunt in het online woordenboek van de RAE-website controleren of elk Spaans woord ter wereld als officieel en geaccepteerd onderdeel van de Spaanse taal wordt beschouwd).
Hoe verschilt het Castiliaans Spaans van andere soorten Spaans?
Dit is waar de term ‘Castiliaans Spaans’ een beetje verwarrend kan worden. Wanneer mensen de term ‘Castiliaans’ gebruiken, kunnen ze de term soms heel flexibel gebruiken.
- Soms wordt ‘Castiliaans’ gebruikt om het accent en de woordenschat van Midden-Spanje te onderscheiden van andere regionale accenten, zoals het Andalusisch in Zuid-Spanje. Zoals in: él habla andaluz, pero ella habla castellano, ‘hij spreekt met een Andalusisch accent, maar zij spreekt met een Castiliaans (of Centraal-Spaans) accent’.
- Sommige mensen gebruiken ook de term ‘Castiliaans Spaans’ om het Spaans dat in Spanje wordt gesproken te onderscheiden van Latijns-Amerikaanse varianten van het Spaans (hoewel dit strikt genomen niet het juiste gebruik van de term is). Zoals in: esta película está doblada en español latino, pero la otra está doblada en castellano, ‘deze film is nagesynchroniseerd in Latijns-Amerikaans Spaans, maar de andere is nagesynchroniseerd in Europees Spaans’.
- Ten slotte wordt de term castellano ook vaak gebruikt als een synoniem dat gewoon verwijst naar de Spaanse taal in het algemeen. Zoals in, hablo castellano, wat betekent ‘ik spreek Spaans’.
Zijn er voordelen aan het leren van Castiliaans Spaans?
Voor studenten vreemde talen is het accent van Castiliaans Spaans meestal het makkelijkst te begrijpen Spaans.
Dit wordt verklaard door het feit dat Spaans een zogenaamde fonetische taal is – als je Spaans leest, weet je meteen hoe je woorden moet uitspreken, want met uitzondering van de letters c, g en h, hebben alle letters in het Spaans elk een specifieke klank en worden ze precies zo voorgelezen als ze worden geschreven.
In veel gebieden in Spanje en Latijns-Amerika variëren de accenten en de uitspraak echter. In het Andalusisch Spaans bijvoorbeeld, spreekt men de d’s en s’en vaak niet uit, en spreekt men over het algemeen alles met weinig precisie uit. Zo wordt het woord desgraciado (onfortuinlijk) in Malaga uitgesproken zonder de s en de laatste d, waarbij de lokale uitspraak de’gracia’o wordt.
Snel gezegd, kunnen deze afwijkende woorduitspraken zelfs autochtone Spanjaarden uit andere regio’s in verwarring brengen! Dit maakt het natuurlijk erg moeilijk voor beginners om een ‘dik’ Andalusisch Spaans accent te volgen, vooral wanneer het snel wordt uitgesproken.
Maar met Castiliaans Spaans, omdat elke letter zorgvuldig wordt uitgesproken, is het veel gemakkelijker voor degenen die Spaans leren om de taal te begrijpen die in Centraal-Spanje en Madrid wordt gesproken.
Spreekt iedereen in Madrid alleen Castiliaans Spaans?
Degenen die in Madrid geboren zijn, of er al lang wonen en het plaatselijke accent overnemen, spreken Castiliaans Spaans. Maar Madrid is een zeer kosmopolitische stad en er wonen en werken ook veel Latijns-Amerikaanse immigranten, evenals veel mensen uit andere Spaanse provincies. Daarom is het heel normaal om ook andere soorten Spaanse accenten te horen in Madrid, hoewel het Castiliaanse accent de norm is.
Dus moet ik Spaans studeren in Madrid en het ‘echte’ Castiliaanse Spaans leren?
Er zijn meer dan 406 miljoen Spaanssprekenden in de wereld, verspreid over Spanje, verschillende Zuid-Amerikaanse landen, de Verenigde Staten, maar ook een paar andere landen zoals Equatoriaal-Guinea in Afrika en de Filippijnen in Azië. Elk van deze gebieden heeft zijn eigen variaties van Spaanse accenten, woordenschat en intonatie.
Hoewel het niet altijd even gemakkelijk is om sterke regionale of landelijke accenten te volgen, bijvoorbeeld Mexicaans Spaans of Andalusisch Spaans, is Castiliaans Spaans een type Spaans dat iedereen over de hele wereld zal begrijpen.
Als je voor het eerst een onderdompelingscursus Spaans in Spanje overweegt, betekent dit niet dat je niet naar andere gebieden in Spanje moet gaan om Spaans te leren. Als u echter voor het eerst naar Spanje gaat en kiest voor een regio als Madrid, waar het Castiliaanse accent het meest wordt gebruikt, zal dat het leven in Spanje de eerste keer gemakkelijker maken. Het zal u ook een goede basis geven in de Spaanse taal, zoals die vandaag de dag officieel gesproken wordt.