Overgeven bij peuters en kinderen

Waarom moet mijn kind overgeven?

Virale ziektes zijn vaak de oorzaak, maar peuters en jonge kinderen kunnen om verschillende redenen overgeven. Hoewel overgeven meestal niet ernstig is, wilt u toch weten wat de oorzaak is, zodat u uw kind kunt helpen zich beter te voelen en de zorg te krijgen die het nodig heeft. (Zie het einde van dit artikel voor advies over wanneer u naar een arts moet gaan of spoedeisende hulp moet zoeken.)

Als uw kind één keer overgeeft en dat is het einde, heeft ze misschien gewoon te veel gegeten bij haar laatste maaltijd. Als ze blijft overgeven, zijn de meest voorkomende oorzaken:

Virale of bacteriële infectie

• De buikgriep of een andere darmziekte is de meest waarschijnlijke boosdoener. Als een virus of bacterie het maagslijmvlies of de darmen van uw kind heeft geïnfecteerd, kan het ook diarree, gebrek aan eetlust, buikpijn of koorts hebben. Overgeven stopt meestal binnen 12 tot 24 uur.
• Overnauwing of een infectie van de luchtwegen, zoals een verkoudheid, kan ook tot overgeven leiden, vooral als uw kind hard moet hoesten. En het slijm dat tijdens een verkoudheid wordt geproduceerd, kan langs de achterkant van de keel naar beneden druipen en de maag irriteren. Sommige kinderen moeten overgeven om het slijm uit hun systeem te krijgen. Als uw kind veel slijm heeft, kunt u braken helpen voorkomen door hem aan te moedigen zijn neus te snuiten.
• Een urineweginfectie, longontsteking, hersenvliesontsteking, blindedarmontsteking, streptokokken en oorontsteking kunnen ook misselijkheid en braken veroorzaken.

Vitamines en medicijnen

Sommige vitamines (zoals ijzer) en sommige medicijnen (zoals bepaalde antibiotica, antivirale middelen en ontstekingsremmers zoals ibuprofen) kunnen ertoe leiden dat uw kind moet overgeven. Als het medicijn met voedsel kan worden ingenomen (sommige medicijnen moeten op een lege maag worden ingenomen), probeer het dan tijdens een maaltijd of tussendoortje te geven. Als dat niet helpt, overleg dan met de arts of er een alternatief medicijn is.

Overmatig huilen

Een lange huilbui kan de kokhalsreflex opwekken en uw kind laten overgeven. Het is weliswaar vervelend voor u beiden, maar overgeven tijdens een huilbui is niet schadelijk voor uw kind. Als ze verder gezond lijkt, is er geen reden om bezorgd te zijn.

Stress

Je kind kan lichamelijke symptomen hebben die samenvallen met stress of angst. Deze symptomen kunnen hoofdpijn, buikpijn en zelfs overgeven zijn. Let erop of ze steeds op hetzelfde moment moet overgeven – bijvoorbeeld voordat ze naar school of de crèche gaat. Moedig haar aan om te praten over hoe ze zich voelt, en onderzoek technieken om stress te verminderen die geschikt zijn voor haar leeftijd, zoals diep ademhalen. (Lees 6 strategieën om met een angstig kind om te gaan.)

Botieziekte

Sommige kinderen hebben de neiging last te krijgen van reisziekte, vooral als ze zo laag op de achterbank zitten dat ze niet uit het raam kunnen kijken. (Voor hulp, zie “Kan ik iets doen om reisziekte te voorkomen?” hieronder.) Deskundigen geloven dat reisziekte optreedt wanneer er een ontkoppeling is tussen wat uw kind ziet en wat het voelt met de bewegingsgevoelige delen van haar lichaam, zoals haar binnenoren en sommige zenuwen.

Voedselallergie

Nausea en braken zijn enkele van de symptomen die uw kind kan hebben als het een voedselallergie heeft. De symptomen kunnen binnen enkele minuten optreden, maar het kan ook uren duren. De meest voorkomende allergenen zijn eieren, vis, melk, pinda’s, schaaldieren, soja, noten en tarwe.

Schudding

In de meeste gevallen is er niets aan de hand als een kind zijn hoofd stoot als het valt. Maar als uw kind na een val of een klap op het hoofd meer dan één keer in een dag of twee moet overgeven, kan hij een hersenschudding hebben. Andere symptomen zijn slaperigheid, duizeligheid, prikkelbaarheid en verwardheid. Bel de dokter als dit gebeurt.

Waarschuwing: Bel 112 als hij onregelmatig begint te ademen, stuiptrekkingen heeft of bewusteloos is.

Migrainehoofdpijn

Migraine kan kinderen op elke leeftijd treffen, maar komt meestal voor het eerst voor bij kinderen tussen de 5 en 8 jaar. Deze vorm van hoofdpijn zit vaak aan één kant van het hoofd en veroorzaakt een kloppende pijn. Naast misselijkheid en braken kan migraine stemmingswisselingen, een bleke huid, vermoeidheid, duizeligheid, wazig zien, trek in eten of verlies van eetlust, diarree of koorts veroorzaken. De meeste kinderen ontgroeien migraine, maar praat met de arts als uw kind migraineverschijnselen heeft.

Giftige stof

Je kind kan overgeven als het iets giftigs heeft ingeslikt, zoals een medicijn, plant of chemische stof. Of ze kan een voedselvergiftiging hebben opgelopen door besmet voedsel of water. Het kan zijn dat ze diarree heeft in plaats van of naast het overgeven. Zie “Wat moet ik doen als ik denk dat mijn kind iets giftigs heeft ingeslikt?” hieronder.

Darmobstructie

Supliek en aanhoudend braken bij kinderen kan een symptoom zijn van een handvol zeldzame aandoeningen waarbij een darmblokkade optreedt, zoals darminvaginatie (wanneer een deel van de darm in het volgende deel schuift), malrotatie (een verdraaiing van de darmen) en de ziekte van Hirschprung (een blokkade als gevolg van een slechte spierbeweging in de darm). Omdat verstoppingen kunnen leiden tot ondervoeding, uitdroging en andere gezondheidsproblemen, vereisen ze meestal onmiddellijke medische hulp en een operatie.

Wat moet ik doen als mijn kind overgeeft?

Overgeven is meestal geen reden tot paniek en zal waarschijnlijk vanzelf ophouden zonder behandeling, maar hier zijn enkele dingen die u kunt doen:

• Let op zijn houding. Houd uw kind tijdens het overgeven rechtop of lig op zijn buik of zij om te voorkomen dat hij braaksel in de bovenste luchtwegen en longen inademt. Als het tijd is voor een dutje of bedtijd, laat uw kind dan slapen in de houding die hij het prettigst vindt. (En maak u geen zorgen – hij zal zich niet verslikken als hij in zijn slaap overgeeft. Zijn lichaam zal automatisch vocht opruimen en de luchtweg beschermen.)
• Vermijd de eerste 24 uur vast voedsel.
• Voorkom uitdroging door ervoor te zorgen dat uw kind genoeg vocht binnenkrijgt om aan te vullen wat hij verliest door braken. Zie de volgende tips in “Hoe voorkom ik dat mijn kind uitdroogt na het overgeven?”

Hoe voorkom ik dat mijn kind uitdroogt na het overgeven?

Het hangt ervan af hoe vaak en hoe veel ze moet overgeven. Vraag de dokter hoe u uw kind het beste kunt rehydrateren. Uitdroging kan een ernstig probleem zijn voor jonge kinderen, en als uw kind overgeeft, verliest het kostbare vloeistoffen.

• Dwing uw kind niet om iets te drinken als ze nog vaak moet overgeven (om de vijf of tien minuten). Maar als haar buikje ongeveer een half uur rustig is, geef haar dan langzaam en regelmatig een slokje water. Probeer om te beginnen ongeveer 1 theelepel (5 ml) per vijf minuten (2 ons per uur), en als ze dat goed verdraagt, verhoog dit dan langzaam totdat ze weer normaal kan drinken. Als ze geen zin heeft om te drinken, kunt u proberen om haar op kleine stukjes ijs te laten zuigen. (Geef haar geen ijsblokjes, want daar kunnen jonge kinderen in stikken. Zelfs voor kinderen die oud genoeg zijn om zich er niet in te verslikken, is het niet goed voor de tanden als ze erop knabbelen.)
• Als uw kind ernstig of langdurig braakt, kan de arts een vrij verkrijgbare elektrolytoplossing voor kinderen aanbevelen, verkrijgbaar in vloeibare vorm of als ijsblokjes. De arts kan een specifiek elektrolytproduct voor uw kind aanbevelen en adviseren hoeveel te geven op basis van haar gewicht en leeftijd.
• Sap kan de zaak soms verergeren (te veel sap kan diarree veroorzaken), maar als sap de enige vloeistof is die ze drinkt, verdun het dan half en half met water. Vermijd koolzuurhoudende dranken en sportdranken, die veel suiker bevatten.

Wanneer mag mijn kind weer vaste voeding eten?

Dokters adviseren meestal om kinderen de eerste 24 uur na een ziekte die braken veroorzaakt geen vaste voeding te geven. Als uw kind daarna minder of niet meer overgeeft en weer eetlust krijgt, kunt u langzaam weer andere vloeistoffen en gezonde voeding introduceren.

De American Academy of Pediatrics (AAP) raadt aan dat een kind dat herstelt van maagproblemen zo snel mogelijk weer normaal gaat eten. Bied het vaste voedsel aan dat uw kind normaal eet, waaronder complexe koolhydraten (zoals brood, granen en rijst), mager vlees, yoghurt, fruit en groenten, maar vermijd vet voedsel omdat dat moeilijker te verteren is.

Note: dit verschilt van het BRAT-dieet (bananen, rijst, appelmoes en toast) dat artsen vroeger voorschreven. Studies tonen aan dat het opnieuw introduceren van een standaard dieet de hersteltijd kan verkorten omdat het lichaam weer essentiële voedingsstoffen nodig heeft om infecties te bestrijden. Als je peuter of kleuter een paar dagen geen goede voeding krijgt omdat zijn virus zijn eetlust heeft gedood, maak je dan geen zorgen.

De aanbevelingen van artsen over melkconsumptie na braken lopen overigens sterk uiteen. Het is de moeite waard om met de arts van uw kind te bespreken wat zij ervan vindt.

Moet ik mijn kind medicijnen geven tegen braken?

Nee. Geef uw kind geen medicijnen tegen misselijkheid op recept of zonder recept, tenzij zijn arts dat aanbeveelt.

Zijn er veilige huismiddeltjes tegen braken?

Als uw kind het wil drinken, kunt u een maagvriendelijke thee zetten, zoals kamille, pepermunt of gember. Om broeien te voorkomen, moet u de thee warm serveren, niet heet.

Kan ik iets doen om reisziekte te voorkomen?

Om reisziekte tot een minimum te beperken, kunt u het volgende proberen:

• Rustpauzes: Stop regelmatig tijdens uw reizen om uw kind de kans te geven om wat frisse lucht te krijgen en zijn buikje te kalmeren.
• Snacks: Geef hem een kleine snack voor de reis – iets in zijn maag hebben zal helpen.
• Vloeistoffen: Bied voldoende vloeistoffen aan om hem gehydrateerd te houden. Anders kan hij hoofdpijn krijgen of zich duizelig of zwak voelen.

Medicatie

Praat met de arts voordat u uw kind medicijnen tegen reisziekte geeft, en laat hem deze uitproberen voordat hij op reis gaat om te zien of er bijwerkingen zijn. Bepaalde medicijnen kunnen slaperigheid of een droge mond en neus veroorzaken (houd die vloeistoffen bij de hand), maar soms hebben ze het tegenovergestelde effect en veroorzaken ze prikkelbaarheid en hyperactiviteit.

Voorzichtig: Bewegingsziektepleisters mogen niet worden gebruikt bij kinderen jonger dan 12 jaar, zelfs niet in een kleinere dosis.

Mijn kind moet overgeven maar heeft geen koorts. Betekent dit dat ze iets heeft gegeten?

Er zijn vele redenen waarom uw kind kan braken zonder koorts te hebben (zie “Waarom moet mijn kind braken?” hierboven). Misschien heeft ze gewoon te veel gegeten, of kon ze de autorit niet verdragen. Aan de andere kant kan ze een verstopping hebben of iets anders dat onmiddellijke medische aandacht nodig heeft. Gebruik de onderstaande richtlijnen om te bepalen wanneer u medische hulp moet zoeken. Maar als u twijfelt of zich zorgen maakt, aarzel dan niet om haar arts te bellen.

Wanneer moet ik de arts van mijn kind bellen?

Bel de arts van uw kind als uw kind:

• al meer dan 24 uur aan het overgeven is. Voor sommige ziekten is dit normaal, maar neem voor de zekerheid contact op met de dokter.
• Vertoont tekenen van uitdroging, zoals minder plassen, droge lippen en mond, huilen zonder tranen, lusteloosheid en donkergele urine.

• Heeft braaksel met bloed: Een beetje bloed in het braaksel is meestal niets om je zorgen over te maken, omdat de kracht van het braken kleine scheurtjes kan veroorzaken in de bloedvaten die de slokdarm bekleden. Het braaksel kan ook rood gekleurd zijn als uw kind in de afgelopen zes uur bloed heeft ingeslikt van een snijwond in de mond of een bloedneus. Maar bel de dokter als ze bloed in haar braaksel blijft hebben of als de hoeveelheid toeneemt. Als het bloed lijkt op donkere koffiedrab, ga dan meteen naar de eerste hulp.
• Vertoont het kind tekenen van geelzucht, zoals een gele huid of geel oogwit. Als uw kind bovendien pijn rechtsboven in de buik heeft, kan het hepatitis hebben.

• Geeft regelmatig over bij blootstelling aan bepaalde mensen of plaatsen.

Wat zijn tekenen dat mijn kind spoedeisende hulp nodig heeft?

Bel onmiddellijk 112 als uw kind:

• Moeite heeft met ademhalen.
• verschijnselen vertoont van ernstige uitdroging, zoals ingevallen ogen, buitensporige slaperigheid, licht gevoel in het hoofd, duizeligheid, delirium, of koude, klodderige handen en voeten.

Breng uw kind naar de eerste hulp als uw kind:

• ernstige buikpijn heeft. Laat uw kind, als hij oud genoeg is, het deel van zijn buik aanwijzen dat pijn doet. (Pijn die zich concentreert rond de navel en zich vervolgens verplaatst naar de rechteronderkant van de buik kan wijzen op een blindedarmontsteking). Als uw kind te jong is om precies uit te leggen waar hij pijn heeft, kunt u waarschijnlijk wel zien wanneer hij veel pijn heeft. Hij kan een verstopping in zijn darm hebben of een ander probleem dat onmiddellijke aandacht vereist.
• Heeft braaksel met bloed dat lijkt op donkere koffiedik of gal bevat (een groene substantie). De dokter zal waarschijnlijk een monster van het braaksel willen zien als het bloed of gal bevat, dus probeer wat te bewaren in een plastic zakje. Gal kan erop wijzen dat de darmen geblokkeerd zijn, een aandoening die onmiddellijke aandacht vereist.
• Heeft een gezwollen, gevoelige buik. Dit kan wijzen op een ophoping van vocht of gas, een geblokkeerde darm, een hernia of een ander probleem met het spijsverteringskanaal. Verstoppingen zijn ongewoon maar ernstig.
• Braakt meer dan eens na het oplopen van een hoofdletsel, wat kan wijzen op een hersenschudding.
• Heeft een stijve nek, wat het kenmerkende teken is van meningitis.

Wat moet ik doen als ik denk dat mijn kind iets giftigs heeft ingeslikt?

Als u vermoedt dat uw kind iets giftigs heeft ingeslikt, bel dan onmiddellijk de nationale noodhulplijn van de American Association of Poison Control Centers op (800) 222-1222.

Als u kunt vaststellen wat uw kind heeft ingeslikt – u vindt bijvoorbeeld een leeg medicijnflesje – vertel de medische deskundigen dan wat het is en zij vertellen u wat u moet doen.

Deskundigen adviseren niet langer siroop van ipecac of actieve kool bij de hand te houden in geval van een vergiftigingsgeval. Ipecac is geen effectieve behandeling voor vergiftiging; als u ipecac in huis heeft, raadt de AAP u aan het onmiddellijk en veilig weg te gooien. Het is niet bewezen dat actieve kool een veilig of effectief middel is om thuis aan kinderen te geven. (Gooi nooit medicijnen weg in een vuilnisbak waar uw kind bij kan.)

Bescherm uw kind door uw huis gifvrij te maken.

Lees meer

• Waarom moet mijn baby overgeven?
• Maaggriep (gastro-enteritis)
• Hoe voorkom je gaspijn bij kinderen
• Maagpijn bij kinderen