George Leigh Mallory Mallory
door Audrey Salkeld
George Leigh Mallory was de enige klimmer die deelnam aan alle drie de Britse pioniersexpedities naar de Mount Everest in de jaren 1920. Hij werd geboren in 1886 en stierf enkele dagen voor zijn 38ste verjaardag tijdens een poging om de top te bereiken samen met zijn jonge metgezel, Andrew Irvine.
Mallory was de zoon van een geestelijke, een idealist en een romanticus, en hij was getrouwd en had drie kleine kinderen. Hij was schoolmeester van beroep, maar stapte in 1923 over van het lesgeven aan jongens naar het lesgeven aan volwassenen, wat hij zeer bevredigend vond. Tijdens de Eerste Wereldoorlog van 1914-18 had hij aan het front gediend als loper. Hij was een vaardig en moedig rotsklimmer en een bekwaam ijsklimmer, maar zijn grootste troeven waren levendigheid en een voorliefde voor avontuur. Hij greep het moment en moedigde zijn medeklimmers aan om te volgen. Als hij al een zwakte had, was het dat hij niet herkende wanneer hij genoeg had gegeven. Hij was charismatisch en meestal verstrooid, hoewel dit een fatale fout kon blijken te zijn.
Diegenen die in 1921 op verkenning gingen, hadden geen idee wat hen te wachten stond. Maar zoals Mallory het uitdrukte, “het avontuur weigeren is het risico lopen om uit te drogen als een erwt in zijn schelp.” Ze waren van de bekende kaart gewandeld, met hoge verwachtingen om een berg te beklimmen die nog nooit een Westerling van dichtbij gezien had, en ze waagden zich in een atmosfeer die ijler was dan waar ooit iemand ooit in geklommen had. Voor die tijd was naar Everest gaan als naar de maan gaan. De kleine, slecht uitgeruste groep, gekleed in een assortiment van tweed en huis-tricot, daagde de Himalaya-hoogten uit met weinig om hen bij te staan buiten de ontembare geest van het Empire. oewel zichtbaar als een kleine bult aan de horizon vanuit het Indiase heuvelstation Darjeeling, was de Everest ver weg gebleven omdat hij op de grens tussen Tibet en Nepal lag en beide landen in die tijd strikt ontoegankelijk waren voor reizigers. Na eindelijk toestemming te hebben gekregen om Tibet binnen te gaan, begon de expeditie aan een zes weken durende tocht, waarbij ze de bergen en de middeleeuwse cultuur van het Tibetaanse platteland verkende en in kaart bracht.
Terugkeer van de eerste poging om de top te bereiken, 1922; Morshead, Mallory, Somervell, Norton (L naar R).
Met zijn vriend Guy Bullock nam Mallory het leeuwendeel van de exploratie voor zijn rekening. De twee legden enorme afstanden af, beklommen pieken en gletsjers; ze doorwaadden rivieren en inspecteerden valleien in hun zoektocht om de geheimen van de Everest regio te ontrafelen. Ze waren bereid om de machtige Oostwand van Everest met zijn donderende lawines te verlaten voor “andere mannen, minder wijs” en, turend over LhoLa naar de Westelijke Cwm en de gebroken Khumbu-ijsval, waren ze opgelucht dat deze gevaarlijke en moeizaam lijkende mogelijkheid van een route over de grens in het verboden Nepal lag. Het was de Noord-Kol die de sleutel bevatte, daar waren ze zeker van, hoewel vreemd genoeg hun omzwervingen niet de eenvoudigste manier hadden onthuld om die te benaderen. (Het was aan E.O. Wheeler, één van de officieren van de Survey of India die de expeditie vergezelde, om te ontdekken dat een klein, onbeduidend uitziend zijstroompje dat in de hoofdvallei van de Rongbuk uitmondde, in feite de uitgang was van de Oostelijke Rongbuk Gletsjer, die in een grote boog van de col naar beneden kwam).
In plaats daarvan leidden Mallory en Bullock een kleine groep naar de Noordelijke Col via een lange route vanuit het oosten, over de Lakpa La. Ze beklommen de col in een hevige storm en werden spoedig gedwongen om terug te keren langs de weg die ze gekomen waren, maar hoewel de omstandigheden ongunstig waren voor een echte poging op de berg dat jaar, was Mallory ervan overtuigd dat er een duidelijke route bestond helemaal tot aan de top.
Mallory met zijn vrouw, Ruth
Het jaar daarop kwam een sterker klimteam, dat de Oostelijke Rongbukvallei naderde, in staat om door te stoten tot een hoogte van 27.000 voet, hoger dan iemand ooit had beklommen, maar nog steeds 2.000 voet verticaal verwijderd van de hoogste top ter wereld. Mallory besloot nog één laatste poging te ondernemen voor de expeditie naar huis vertrok, maar hij vertrok te vroeg naar de hellingen van de Noordelijke Col nadat verse sneeuw en een enorme lawine negen mannen hadden weggevaagd, waarbij zeven van hen, allen Sherpa’s, om het leven kwamen. Het verlies van “deze dappere mannen” liet hem verpletterd achter met een schuldgevoel omdat ze, zo voelde hij, “onwetend waren van de gevaren in de bergen, zoals kinderen onder onze hoede.”
Toen er plannen werden gesmeed voor een derde poging in 1924, wist Mallory niet zeker of hij wel opnieuw naar Everest wou gaan. Hij was juist begonnen aan een nieuwe job in Cambridge, die hem zeer goed beviel, en zijn familie had zich daar bij hem gevoegd. Na tien jaar huwelijk waren hij en zijn vrouw Ruth evenveel van elkaar gescheiden als ze samen waren geweest, eerst door de oorlog en daarna door herhaalde Everest-trips en lezingentochten. Het was moeilijk om het huis weer te verlaten, maar uiteindelijk vond Mallory het nogal grimmig om anderen, zonder hem, bezig te zien met de verovering van de top.
“Ik moet het zien vanuit het oogpunt van loyaliteit aan de expeditie,” schreef hij aan zijn vader toen hij twijfelde, “en van het volbrengen van een begonnen taak.”
Na zijn verdwijning op Everest zouden goede vrienden zeggen dat Mallory het besluit om terug te keren met voorgevoel had genomen. Hij vertelde hen dat wat hij deze keer zou moeten doorstaan “meer op oorlog dan op avontuur” zou lijken en dat hij eraan twijfelde of hij wel zou terugkeren. Hij wist dat niemand hem zou bekritiseren als hij besloot te gaan, maar hij voelde zich gedwongen. Het is onmogelijk nu te zeggen of dit meer was dan vluchtige momenten van schuldgevoel omdat hij zijn vrouw Ruthyet opnieuw moest achterlaten met alle verantwoordelijkheid voor hun jonge kinderen. Hoe het ook zij, eens terug op weg naar Tibet, was Mallory weer zijn gebruikelijke energieke zelf. “Ik voel me sterk voor de strijd,” schreef hij aan Ruth vanuit het Basiskamp, “maar ik weet dat elk beetje kracht nodig zal zijn.”
Terug naar Mysterie van Mallory & Irvine
Lees de brieven van Mallory aan zijn vrouw.
Foto’s: (1,4) Salkeld Collectie; (2) Finch Collectie, met dank aan Mevr. Scott Russell.
Lost on Everest | High Exposure | Climb | History & Culture | Earth, Wind, & Ice