Wat gaslighting zo gevaarlijk maakt, is dat we ons vaak pas jaren later realiseren dat het bij ons gebeurt. “Het is een techniek die gebruikt wordt om te manipuleren en te vervormen. Hoe groter het niveau van zelftwijfel, hoe makkelijker het wordt voor de gaslighter om situaties naar zijn hand te zetten,” legt Sarah Jane Crosby uit, een psychotherapeut in Dublin. Het is een opluchting te weten dat ik niet de enige ben die de tekenen niet kon zien. Crosby zegt dat, omdat gaslighting een relatief nieuwe term is, velen van ons nooit de taal hadden om zich te verdedigen – laat staan dat we wisten hoe we ons voelden. “Als collectief waren we ons er grotendeels niet van bewust.”
Maar daar komt langzaam verandering in. Gelukkig bewijst Crosby dat het mogelijk is om de vooruitziende blik en de tools te hebben om een gaslighter in hun sporen te stoppen (zodat je, in tegenstelling tot mij, niet nog een moment vastzit aan een misbruiksituatie waarvan je aannam dat het jouw schuld was). In een serie van recente Instagram posts, biedt ze concrete tips over hoe je een gaslighter kunt herkennen (“hun acties komen niet overeen met hun woorden, ze liegen en ontkennen dingen zelfs als er bewijs is, en ze proberen je groei te blokkeren of zijn niet ondersteunend aan je groei”), gevolgd door veel voorkomende zinnen die gaslighters gebruiken om hun macht te gebruiken (“Waarom ben je zo gevoelig? Kun je dat niet gewoon loslaten? Hoe zou je het zonder mij redden?”). Tot slot geeft ze een script dat je kunt lenen als je de volgende keer midden in een gesprek zit met een gaslighter en hem op zijn plaats moet zetten.
Zinnen om een gaslighting in elke situatie de kop in te drukken
- “We herinneren ons dingen anders.”
- “Als je zo tegen me blijft praten, ga ik er niet op in.”
- “Ik hoor je en dat is niet mijn ervaring.”
- “Ik loop weg van dit gesprek.”
- “Ik ben niet geïnteresseerd in debatteren over wat er met je gebeurd is.”
- “Ik zal met je praten over . Ik ben niet bereid met je te praten over .”
We associëren gaslighting vaak met romantische relaties, maar het kantoor kan ook een broedplaats zijn voor deze verraderlijke vorm van emotioneel misbruik. Als het je overkomt, moedigt Crosby je aan om met HR te praten. “Als dit niet mogelijk is, moeten we werken aan het vormen van solide grenzen rond wat we bereid zijn te geven en te zeggen tegen deze persoon,” zegt ze. De situatie verlaten is de meest effectieve vorm van bescherming, maar dat is niet altijd haalbaar, vooral niet in een kantooromgeving. In dat geval raadt Crosby je aan om “je realiteit te loggen” en elke week met een therapeut over je ervaringen te praten, en je handen te leggen op gerelateerd leesmateriaal (zoals dit of dit).
Ongeacht de context, Crosby dringt er bij je op aan om te onthouden dat emotioneel misbruik niet jouw schuld is, maar de keuze van de misbruiker. “Met vriendelijkheid en mededogen, neem alle energie die we aan deze relaties hebben gegeven en richt die naar binnen. Het is tijd om thuis te komen bij jezelf,” zegt ze.
Hier lees je hoe je een narcist de mond kunt snoeren en hoe je een leugenaar kunt stoppen.