Cognitieverhogende carotenoïden
Zou het eten van groenten en fruit je daadwerkelijk slimmer maken? Misschien kun je je resultaten niet verbeteren door de avond voor een examen een portie bieten en broccoli te eten, maar in verschillende onderzoeksartikelen zijn verbanden gevonden tussen de inname van groenten en fruit en een vermindering van de cognitieve achteruitgang bij oudere volwassenen.12-15 Er wordt gedacht dat carotenoïden uit groenten en fruit zouden kunnen helpen bij het verminderen van oxidatieve stress in de hersenen, waarvan hoge niveaus in verband worden gebracht met een afname van cognitieve vaardigheden als gevolg van veroudering.16
Of dit te danken zou kunnen zijn aan het carotenoïdengehalte van groenten en fruit is onlangs getest in klinische studies met een voedingssupplement dat luteïne bevat, met ofwel zeaxanthine ofwel meso-zeaxanthine. In een klinische studie van een jaar met 91 gezonde volwassenen met een laag gehalte aan carotenoïden bijvoorbeeld, vertoonde de groep die een voedingssupplement met 10 mg luteïne, 10 mg meso-zeaxanthine en 2 mg zeaxanthine nam een significante verbetering van hun geheugen en een significante vermindering van het aantal fouten tijdens een gestandaardiseerde geheugentest. Er waren geen significante veranderingen in de geheugenscore of fouten in de placebogroep.17 In een tweede onderzoek, uitgevoerd bij 62 oudere volwassenen, ondervond de groep die een voedingssupplement met 12 mg luteïne en zeaxanthine kreeg verbeteringen in de cognitieve functie na een jaar suppletie in vergelijking met een placebogroep.18 In een derde klinische studie, uitgevoerd bij jonge, gezonde volwassenen, vertoonde de groep die gedurende 12 maanden een voedingssupplement met 12 mg luteïne en zeaxanthine kreeg, verbeteringen in het ruimtelijk geheugen, het redeneervermogen en de complexe aandacht, vergeleken met de placebogroep.19 Deze bemoedigende resultaten tonen het belang aan van een voeding rijk aan carotenoïden.
Gezondheid van de huid
Een veelgebruikte uitdrukking in de voedingswereld is “je bent wat je eet”, en dit geldt met name voor de carotenoïden. Mensen die veel carotenoïdenrijke voedingsmiddelen of voedingssupplementen consumeren, kunnen een onschadelijke aandoening krijgen die “carotenodermie” wordt genoemd, waarbij de huid een oranje tint krijgt doordat de carotenoïden zich in elke huidlaag afzetten.20,21 Carotenoïden leveren een subtiele bijdrage aan de algehele huidskleur, en het meten van de kleur van de huid weerspiegelt de inname van carotenoïd-rijke groenten en fruit.21
De carotenoïden alfa- en bètacaroteen, lycopeen, luteïne en zeaxanthine worden in de huid aangetroffen.20 Aangezien carotenoïden antioxidanten zijn en hun heldere kleuren erop wijzen dat ze licht absorberen, zijn ze onderzocht om hun effect op de gezondheid van de huid te bepalen. Vanwege hun vermogen om licht van de UVA- en UVB-golflengten te absorberen, zijn carotenoïden onderzocht op hun vermogen om zonnebrand te verminderen. Verschillende carotenoïden, waaronder bètacaroteen, lycopeen, luteïne en mengsels, konden de roodheid van de huid na blootstelling aan UV-licht verminderen.22-24 Bescherming tegen de zon door carotenoïden bieden een kleine maar constante bescherming tegen blootstelling aan de zon, en kunnen helpen bij de algehele bescherming tegen zonnebrand.23
Carotenoïden kunnen ook het uiterlijk van de huid verbeteren. In een klinische studie verbeterde een gecombineerd plaatselijk en oraal voedingssupplement met luteïne en zeaxanthine de hydratatie en elasticiteit van de huid in vergelijking met een placebogroep.25 Luteïne- en zeaxanthine-isomeren die als voedingssupplement werden ingenomen in het kader van een dubbelblind placebogecontroleerd onderzoek, waren in staat de teint van de huid te verbeteren.24 In een derde klinische studie, waarbij zeaxanthinsupplementen alleen en met een huidcrème werden gebruikt, kon zeaxanthine het aantal rimpels verminderen en de hydratatie van de huid verbeteren.26
Een kleurrijk leven: voor de gezondheid!
We hebben gezien dat de carotenoïden niet alleen onze maaltijden kleurrijker maken, maar dat ze ook in verband worden gebracht met bepaalde gezondheidsvoordelen. Carotenoïden zijn een bron van pro-vitamine A, ze dragen bij aan een gezonde huidskleur, ze kunnen helpen bij een normaal gezichtsvermogen, en er zijn enkele prikkelende berichten over verbeteringen in de cognitieve functie na inname van bepaalde carotenoïden. Zorg ervoor dat je bord vol ligt met carotenoïde-rijke groenten en fruit!