Om te begrijpen waarom en hoe haarverlies na een operatie kan optreden, is het eerst nodig de normale haarcyclus te begrijpen. Iedereen werpt bijvoorbeeld voortdurend haar uit (normaal zijn dat 100 hoofdharen per dag) en deze snelheid verandert afhankelijk van vele factoren, waaronder een operatie. Haarbollen, het levende deel van het haar, kennen drie hoofdfasen: de groeifase (anageen), de involutie-/afbouwfase (katageen) en de rust-/slapfase (telogeen). Voor de hoofdhuid bedraagt de groeifase onder normale omstandigheden 2-8 jaar, de involutiefase 2-3 weken, en de rustfase ongeveer 3 maanden. In tijden van stress, zoals bij een operatie, kan het grootste deel van het haar voortijdig de rustfase ingaan, telogeen, met als gevolg versneld tijdelijk haarverlies. Dit wordt telogeen effluvium genoemd.
Stress en haaruitval
Stress is een belangrijke factor bij haaruitval als gevolg van een operatie. Tijdens stress verplaatst ons lichaam voedingsstoffen naar ons hart, onze longen, spieren en andere vitale organen. Als gevolg daarvan kan het haar verzwakken en in sommige gevallen stoppen de haarzakjes met het produceren van nieuw haar. Dit wordt telogeen effluvium genoemd. Dit is de meest voorkomende vorm van haaruitval en treedt meestal op twee tot drie maanden na een zware belasting van het lichaam, zoals een zware operatie, chronische ziekte of een zware infectie. Andere oorzaken zijn een plotselinge verandering van de hormoonspiegels, vooral bij vrouwen na een bevalling, of het stoppen met hormoonvervanging. Het haar kan uitvallen uit alle delen van de hoofdhuid, en opgemerkt worden op uw kussen, douche/bad of op een haarborstel. Het haar van de hoofdhuid kan dunner lijken, maar het is ongebruikelijk om grote kale plekken te zien. Helaas brengt elke operatie enige stress met zich mee, dus het is belangrijk om die zo veel mogelijk te beperken. Suggesties zoals het opzij zetten van tijd in uw dag om te ontspannen en te bewegen (wandelen in het bijzonder is een geweldige stressverlichter), deelnemen aan kalmerende activiteiten helpen allemaal. Informeer uzelf over uw operatie en het herstel ervan en bespreek uw angsten en zorgen over uw operatie met uw arts, en probeer u te concentreren op het uiteindelijke positieve resultaat.
Dieet en Metabolisme: Tijdens de genezing neemt het metabolisme van uw lichaam toe en is er een grotere behoefte aan meer voedingsstoffen zoals onder andere eiwitten, ijzer, zink en biotine. Beperkte hoeveelheden zullen worden omgeleid naar de plaats waar ze het meest nodig zijn en haar is niet een van deze plaatsen. Om de effecten van stress op uw haar te verminderen, kunt u proberen om voedzamer te eten. Extra fruit en groenten kunnen helpen, vooral voedingsmiddelen die rijk zijn aan zink, biotine en (vooral als een menstruerende vrouw) en ijzer. Ik raad mijn patiënten aan om speciale peri-operatieve vitamines voor dit doel in te nemen, evenals Arnica Montana en bromelaïne om ontstekingen tot een minimum te beperken.
Hormonale veranderingen en haaruitval
Storing van je normale hormonale cyclus kan leiden tot haaruitval. Hoewel het meer uitgesproken is bij vrouwen, kan het ook mannen treffen. Langdurige bedrust na de operatie kan deze cyclus beïnvloeden, net als sommige medicijnen die u krijgt om u te helpen genezen na uw operatie. Beperkte lichaamsbeweging, zoals regelmatig wandelen, is gunstig. Uw arts kan u vertellen wat uw beperkingen zijn wat lichaamsbeweging betreft. Het helpt ook om in de dagen na de operatie weer zo regelmatig mogelijk te gaan eten.
Anesthesie en haaruitval
Het is niet duidelijk of anesthesie haaruitval veroorzaakt, hoewel zowel patiënten als veel artsen denken dat er een verband kan zijn. Als dat zo is, is het waarschijnlijker bij langdurige narcoseperiodes van meerdere uren dan na kortere operaties.
Limitatief onderzoek suggereert dat omdat narcose de celdeling kan vertragen, de cellen die afhankelijk zijn van snelle celdeling, zoals haarzakjes, in hun rustfase worden geduwd. Het goede nieuws is dat dit tijdelijk is en dat de haarzakjes snel weer zullen overschakelen op hun normale onregelmatige haargroeipatroon. Een groot aantal zaken wordt in verband gebracht met haaruitval, waaronder verschillende ziekten en honderden verschillende geneesmiddelen.
Op het gebied van chirurgie: Verandering van de bloedstroom, en littekenvorming (diep en op huidniveau) kunnen ervoor zorgen dat de haarzakjes zich afsluiten waardoor nieuwe haargroei wordt beperkt. Het huidige haar kan in de slapende fase gaan (telogeen) en uitvallen (telogeen effluvium). Gebieden waar littekenvorming optreedt, kunnen gebieden zijn waar permanent haarverlies optreedt.
Medicijnen: Letterlijk honderden geneesmiddelen kunnen de groei van het haar beïnvloeden, waaronder enkele die nodig zijn voor chirurgische ingrepen. Dit kunnen directe of indirecte effecten zijn (bijv. een allergische reactie op een medicijn). Als met de medicatie wordt gestopt, zal de haargroei langzaam weer normaal worden.
Andere factoren: Andere factoren zoals infectie (bacterieel, viraal of schimmel), krabben of te veel druk kunnen leiden tot haarverlies na een operatie (Positional Alopecia). Bij elke operatie is er een verhoogd risico op infectie. Eenmaal geïdentificeerd moet het snel worden behandeld omdat het plotseling haarverlies kan veroorzaken. Positionele Alopecia is ongewoon, maar kan optreden wanneer het hoofd gedurende langere tijd in één positie wordt gehouden. Hierdoor wordt de bloedtoevoer naar de huid en de haarfollikels beperkt. Gelukkig beweegt u uw hoofd met tussenpozen wanneer u slaapt. Dit gebeurt niet bij operaties die geen hoofdbeweging vereisen of opzettelijk beperken. Dit zou typisch gelden voor zeer langdurige operaties die meer dan 6 uur duren.
Het goede nieuws is dat postoperatief haarverlies bij de meeste patiënten niet optreedt en als het optreedt, is het bij de meesten binnen enkele maanden weer normaal.