Als zelfstandig naamwoord verwijst grijs meestal naar de kleur. Het kan worden gebruikt als een bijvoeglijk naamwoord wanneer we willen zeggen dat de kleur van iets een grijstint is. Het kan ook als werkwoord worden gebruikt, wanneer iets grijs wordt (d.w.z. grijs wordt, zoals haar). Maar ongeacht het gebruik, zul je soms merken dat grijs niet wordt gespeld zoals je denkt dat het zou moeten worden gespeld. Of misschien lees je dit en denk je “die mensen van Grammarly kennen hun spelling echt niet – het is grijs”. Wat zit er achter het grijs/grijs-dilemma en is er een verschil tussen beide, behalve het voor de hand liggende?
Grijs en grijs zijn twee verschillende spellingen van hetzelfde woord. Gray is gebruikelijker in de VS, terwijl grey gebruikelijker is in andere Engelstalige landen. In eigennamen, zoals Earl Grey thee en de eenheid Gray, blijft de spelling hetzelfde, en die moet je onthouden.
Grijs vs. Grey-Waar komt het verschil vandaan?
Maakt de keuze van je klinker echt veel verschil in het geval van de kleur grijs?
De uitspraak blijft hetzelfde, ongeacht de spelling die je gebruikt. In feite hebben beide schrijfwijzen precies dezelfde oorsprong.
Grijs en grijs komen beide van het Oud-Engelse woord grǽg. In de loop der tijd zijn er veel verschillende schrijfwijzen van het woord ontstaan. In het Middel-Engelse gedicht “The Owl and the Nightingale”, dat in de twaalfde of dertiende eeuw werd geschreven, wordt de spelling “greie” gebruikt. In de veertiende-eeuwse vertaling van het Franse gedicht “Roman de la Rose” wordt de spelling “greye” gebruikt. “Graye” komt voor in het gedicht “Piers Plowman”, geschreven door William Langland in de tweede helft van de veertiende eeuw. Voorbeelden van de schrijfwijzen die we vandaag de dag gebruiken, zijn ook te vinden in de Middel-Engelse literatuur.
In de achttiende eeuw was “grey” de meer gangbare spelling geworden, ook al vond de legendarische lexicograaf Samuel Johnson dat “gray” een betere versie was. In de negentiende eeuw volgden Engelse woordenboeken Johnson’s voorbeeld en schreven “gray” voor als de correcte versie, maar tevergeefs. Tegen de twintigste eeuw was “grey” overal de geaccepteerde spelling geworden, behalve in de Verenigde Staten.
Dus, je kunt schrijven:
Maar je kunt ook schrijven:
We gebruiken grijs/grijs als werkwoord als we willen zeggen dat iets grijs/grijs aan het worden is. Omdat grijs/grijs haar meestal wordt geassocieerd met ouder worden, noemen we het soms als een manier om aan te geven dat iemand ouder wordt:
Het maakt niet uit of je het woord “grijs” gebruikt als zelfstandig naamwoord, bijvoeglijk naamwoord of als werkwoord. Je kunt zeggen dat iemands haar in een paar maanden grijs is geworden, maar je kunt ook zeggen dat het grijs is geworden. Dingen kunnen grijzig zijn, maar ze kunnen ook grijzig zijn.
Grijs en grijs – zijn ze altijd onderling verwisselbaar?
In het gewone spraakgebruik is er geen verschil tussen de woorden grijs en grijs. Sommige mensen denken dat elke schrijfwijze een andere grijstint aanduidt, en het is heel goed mogelijk dat je dat in de praktijk ook ziet als je naar kleurstalen kijkt.
Maar er zijn een paar gevallen waarin je echt op de klinkers moet letten. Een van die gevallen is greyhound, het hondenras. Die moet altijd met een e worden gespeld, niet met een a. Het omgekeerde geldt voor de vlagzalm, een vissoort met een naam die altijd met een a wordt gespeld.
Als Grey iemands achternaam is, moet je die natuurlijk niet veranderen in Gray om aan te sluiten bij hoe jij vindt dat hij gespeld moet worden. Zelfstandige naamwoorden zijn verboden terrein – de klinkers daarin kunnen niet worden veranderd. En de klinker in Gray, de eenheid voor het bestralen van voedsel, ook niet. Dat wordt altijd met een a gespeld. 