Op 22 september 1862 vaardigde President Abraham Lincoln de voorlopige Emancipatie Proclamatie uit, die verklaarde dat met ingang van 1 januari 1863 alle tot slaaf gemaakte mensen in de staten die op dat moment in opstand waren tegen de Unie “dan, daarna, en voor altijd vrij zullen zijn”.
Lincoln bevrijdde in feite geen van de ongeveer 4 miljoen mannen, vrouwen en kinderen die in slavernij werden gehouden in de Verenigde Staten toen hij in januari daaropvolgend de formele Emancipatie Proclamatie tekende. Het document gold alleen voor de slaven in de Confederatie, en niet voor die in de grensstaten die trouw bleven aan de Unie.
Hoewel het vooral als een militaire maatregel werd gepresenteerd, betekende de proclamatie een cruciale verschuiving in Lincolns opvattingen over slavernij. Emancipatie zou de Burgeroorlog herdefiniëren, van een strijd om het behoud van de Unie tot een strijd gericht op het beëindigen van de slavernij, en een beslissende koers uitzetten voor hoe de natie na dat historische conflict opnieuw zou worden vormgegeven.
LEES MEER: Slavernij in Amerika
Juneteenth markeert de dag waarop federale troepen in 1865 in Galveston, Texas aankwamen om de controle over de staat over te nemen en ervoor te zorgen dat alle tot slaaf gemaakte mensen zouden worden bevrijd. De Emancipatie Proclamatie was twee en een half jaar eerder ondertekend, zoals op deze illustratie te zien is. De Juneteenth-feestdag eert het feitelijke einde van de slavernij in de V.S.
Collectie van het Smithsonian National Museum of African American History and Culture
Drommen mensen, pas bevrijd van hun slavernij, dragen kopieën van de Emancipatieproclamatie op deze illustratie uit 1864.
Hulton Archive/Getty Images
De aankondiging van de Emancipatieproclamatie door de commandant van de Unie, zoals die op 5 januari 1863 aan de burgers van Winchester, Virginia, werd geplakt.
Fotosearch/Getty Images
Een zeldzame illustratie van 8 oktober 1868, afgedrukt in de Cincinnati Gazette, luidt: “Geduld op een Monument.” De illustratie van Thomas Nast toont een bevrijde man die bovenop een monument zit waarop het kwaad staat dat zwarte mensen is aangedaan. Onderaan het monument liggen een dode vrouw en kinderen, terwijl op de achtergrond geweld en branden woeden.
Collectie van het Smithsonian National Museum of African American History and Culture
Een foto van een groep voorheen tot slaaf gemaakte mensen in een armenhuis van het graafschap, circa 1900.
Bettmann Archive/Getty Images
Studenten en leraren staan buiten de Freedmen’s Bureau-school in Beaufort, South Carolina, rond 1865.
Na het einde van de Burgeroorlog werden er verschillende scholen geopend voor zwarte gezinnen – en de alfabetiseringsgraad steeg gestaag. Lees meer.
Corbis/Getty Images
Een voorheen tot slaaf gemaakte man en vrouw zijn te zien in een plantagehuis in Greene County, Georgia, rond 1937.
Corbis/Getty Images
Deze foto toont Minerva en Edgar Bendy, die vroeger tot slaaf werden gemaakt, in Woodville, Texas, rond 1937.
Buyenlarge/Getty Images
De door het werk verweerde handen van Henry Brooks, een voormalig tot slaaf gemaakte man uit Greene County, Georgia, rond 1941.
Corbis/Getty Images
Lincolns zich ontwikkelende opvattingen over slavernij
Tegen 1854, toen het Congres de Kansas-Nebraska Act aannam, werden gebieden opengesteld die tot dan toe volgens het Missouri Compromise gesloten waren voor slavernij. Het verzet tegen de wet leidde tot de oprichting van de Republikeinse Partij in 1854 en deed de falende politieke carrière van een advocaat uit Illinois, Abraham Lincoln, herleven. Hij steeg van obscuriteit naar nationale bekendheid en eiste in 1860 de Republikeinse nominatie voor president op.
Lincoln haatte slavernij persoonlijk, en vond het immoreel. “Als de neger een man is, waarom leert mijn oude geloof mij dan dat ‘alle mensen gelijk zijn geschapen’ en dat er geen moreel recht kan zijn in verband met het tot slaaf maken van een ander door een man,” zei hij in een nu beroemde toespraak in Peoria, Illinois, in 1854. Maar Lincoln geloofde niet dat de grondwet de federale regering de macht gaf om de slavernij af te schaffen in de staten waar ze al bestond, alleen om de vestiging ervan te voorkomen in nieuwe westelijke gebieden die uiteindelijk staten zouden worden. In zijn eerste inaugurele rede, begin 1861, verklaarde hij dat hij “niet van plan was, direct of indirect, zich te bemoeien met de slavernij in de staten waar die bestaat”. Tegen die tijd hadden zeven zuidelijke staten zich echter al afgescheiden van de Unie, waarmee ze de Geconfedereerde Staten van Amerika vormden en de weg vrijmaakten voor de Burgeroorlog.
LEES MEER: 5 dingen die je misschien niet weet over Abraham Lincoln, slavernij en emancipatie
Eerste jaren van de Burgeroorlog
Aan het begin van dat conflict benadrukte Lincoln dat de oorlog niet ging om het bevrijden van tot slaaf gemaakte mensen in het Zuiden, maar om het behoud van de Unie. Vier aan de grens gelegen slavenstaten (Delaware, Maryland, Kentucky en Missouri) bleven aan de kant van de Unie staan, en vele andere in het Noorden waren ook tegen afschaffing. Toen een van zijn generaals, John C. Frémont, Missouri onder staat van beleg plaatste en verklaarde dat de bezittingen van sympathisanten van de Confederatie in beslag zouden worden genomen en dat hun slaven zouden worden vrijgelaten (de eerste emancipatie proclamatie van de oorlog), gaf Lincoln hem opdracht dat beleid terug te draaien, en ontzette hem later uit zijn commando.
Maar honderden tot slaaf gemaakte mannen, vrouwen en kinderen vluchtten naar door de Unie gecontroleerde gebieden in het Zuiden, zoals Fort Monroe in Virginia, waar Generaal Benjamin F. Butler hen tot “smokkelwaar” van de oorlog had verklaard, waarmee hij de Fugitive Slave Law, die hun terugkeer naar hun eigenaars voorschreef, negeerde. Abolitionisten voerden aan dat het vrijlaten van slaven in het Zuiden de Unie zou helpen de oorlog te winnen, omdat slavenarbeid van vitaal belang was voor de oorlogsinspanningen van de Confederatie.
In juli 1862 keurde het Congres de Militia Act goed, die zwarte mannen toestond als arbeiders in het Amerikaanse leger te dienen, en de Confiscation Act, die bepaalde dat tot slaaf gemaakte mensen die in beslag waren genomen door aanhangers van de Confederatie voor altijd vrij verklaard zouden worden. Lincoln probeerde ook de grensstaten te laten instemmen met geleidelijke emancipatie, inclusief compensatie voor de slavenhouders, maar met weinig succes. Toen abolitionisten hem bekritiseerden omdat hij niet met een krachtiger emancipatiebeleid kwam, antwoordde Lincoln dat hij het redden van de Unie belangrijker vond dan al het andere.
“Mijn voornaamste doel in deze strijd is het redden van de Unie en niet het redden of vernietigen van slavernij,” schreef hij in een hoofdartikel dat in augustus 1862 in de Daily National Intelligencer werd gepubliceerd. “Als ik de Unie kon redden zonder ook maar één slaaf vrij te laten zou ik dat doen, en als ik haar kon redden door alle slaven vrij te laten zou ik dat doen; en als ik haar kon redden door sommigen vrij te laten en anderen met rust te laten zou ik dat ook doen.”
Van Voorlopige tot Formele Emancipatie Proclamatie
Abraham Lincoln leest de Emancipatie Proclamatie voor aan zijn kabinet.
Bettmann Archive/Getty Images
Tegzelfdertijd was Lincolns kabinet echter aan het nadenken over het document dat de Emancipatieproclamatie zou worden. Lincoln had eind juli een ontwerp geschreven, en hoewel sommige van zijn adviseurs het steunden, waren anderen bezorgd. William H. Seward, Lincolns minister van Buitenlandse Zaken, drong er bij de president op aan te wachten met de bekendmaking van de emancipatie tot de Unie een belangrijke overwinning op het slagveld had behaald, en Lincoln volgde zijn advies op.
Op 17 september 1862 stopten de troepen van de Unie de opmars van de Confederatie onder leiding van Generaal Robert E. Lee bij Sharpsburg, Maryland, in de Slag bij Antietam. Dagen later maakte Lincoln de voorlopige Emancipatie Proclamatie bekend, waarin alle Geconfedereerde staten werden opgeroepen zich binnen 100 dagen weer bij de Unie aan te sluiten – op 1 januari 1863 – anders zouden hun slaven “voor altijd en eeuwig vrij” worden verklaard.
Op 1 januari tekende Lincoln de Emancipatie Proclamatie, waarin niets stond over geleidelijke emancipatie, compensatie voor slavendrijvers of zwarte emigratie en kolonisatie, een beleid dat Lincoln in het verleden had gesteund. Lincoln rechtvaardigde de emancipatie als een maatregel in oorlogstijd, en paste deze alleen toe op de Geconfedereerde staten die op dat moment in opstand waren. Uitgezonderd van de proclamatie waren de vier aangrenzende slavenstaten en alle of delen van drie Geconfedereerde staten die onder controle stonden van het leger van de Unie.
Impact van de Emancipatie Proclamatie
Aangezien Lincolns decreet alleen van toepassing was op grondgebied buiten zijn controlegebied, had de Emancipatie Proclamatie weinig daadwerkelijk effect op de bevrijding van de tot slaaf gemaakten van het land. Maar de symbolische kracht ervan was enorm, omdat het de vrijheid van tot slaaf gemaakte mensen aankondigde als een van de oorlogsdoelen van het Noorden, naast het behoud van de Unie zelf. Het had ook praktische gevolgen: Landen als Groot-Brittannië en Frankrijk, die eerder hadden overwogen de Confederatie te steunen om hun macht en invloed uit te breiden, trokken zich terug vanwege hun standvastige verzet tegen slavernij. Zwarte Amerikanen mochten voor het eerst in het leger van de Unie dienen, en aan het eind van de oorlog zouden dat er bijna 200.000 zijn.
Ten slotte maakte de Emancipatie Proclamatie de weg vrij voor de definitieve afschaffing van de slavernij in de Verenigde Staten. Toen Lincoln en zijn bondgenoten in het Congres zich realiseerden dat emancipatie na afloop van de oorlog geen grondwettelijke basis meer zou hebben, begonnen zij al snel te werken aan een grondwetswijziging die de slavernij zou afschaffen. Eind januari 1865 hadden beide kamers van het Congres het 13e Amendement goedgekeurd, en het werd diezelfde maand december geratificeerd.
“Het is mijn grootste en meest blijvende bijdrage aan de geschiedenis van de oorlog,” zei Lincoln over de emancipatie in februari 1865, twee maanden voordat hij werd vermoord. “Het is, in feite, de centrale daad van mijn regering, en de grote gebeurtenis van de 19e eeuw.”
READ MORE: Hoe de Zwarte Codes de Afro-Amerikaanse vooruitgang na de Burgeroorlog beperkten