Door Dr. Oliver Tearle
‘Mary Had a Little Lamb’ is een van de meest geliefde kinderrijmpjes uit de hele Engelse literatuur, maar de oorsprong ervan verschilt enigszins van de meeste geliefde kinderrijmpjes. Wat betekent dit rijmpje? En waar komt het vandaan? Allereerst volgt hier een uitleg van de woorden:
Mary had een lammetje,
Het vacht was wit als sneeuw;
En overal waar Mary ging
ging het lammetje mee.
Op een dag volgde het haar naar school,
Wat tegen de regel was;
Het maakte de kinderen aan het lachen en aan het spelen
Om een lammetje op school te zien.
En dus stuurde de onderwijzer het weg,
Maar toch bleef het in de buurt,
En wachtte geduldig af
Tot Maria verscheen.
Waarom houdt het lammetje zo van Maria?
Roepen de kinderen gretig;
Waarom houdt Maria van het lammetje,
antwoordde de onderwijzer.
‘Mary Had a Little Lamb’ is zo beroemd dat E.V. Lucas zo ver ging te verkondigen dat het de bekendste vierregelige verzen in de Engelse taal waren. Zelfs vandaag de dag moeten ze zeker tot de bekendste gerekend worden (hoewel, hoe goed kennen de meeste mensen de meeste vierregelige Engelse gedichten – zelfs Blake’s ‘The Tyger’?). Maar wat ongewoon is aan ‘Mary Had a Little Lamb’, en wat het onderscheidt van veel andere bekende Engelse kinderrijmpjes, is het feit dat het niet is geschreven door die productieve schrijver ‘Anon’: we weten wie de auteur van ‘Mary Had a Little Lamb’ was.
Haar naam was Sarah Josepha Hale (1788-1879), en ze woonde in Boston. De woorden werden in 1830 gepubliceerd met Hale’s initialen. Ondanks dit aantoonbare feit doken er een aantal andere Amerikanen op die probeerden het auteurschap van het rijmpje op te eisen, waarvan de beroemdste ene John Roulstone was, die als auteur werd “genoemd” door een mevrouw Tyler uit Sudbury, Massachusetts. Mevrouw Tyler was als jong meisje Mary Sawyer geweest, en zij beweerde dat Roulstone ‘Mary Had a Little Lamb’ over haar had geschreven. Zowel Sarah Josepha Hale, de eigenlijke auteur van het rijmpje, als haar zoon weerlegden de bewering van mevrouw Tyler; maar dat weerhield de automagnaat Henry Ford er niet van te proberen haar bewering te bewijzen en zelfs de moeite te nemen het oude schoolgebouw in Sudbury (waar de in het gedicht beschreven gebeurtenis zou hebben plaatsgevonden) te restaureren als een gedenkteken voor ‘de echte Mary’. Maar op de lijst van gekke dingen die Henry Ford geloofde, zou dit waarschijnlijk niet eens in de top vijf staan.
‘Mary Had a Little Lamb’ heeft tot zulke vergezochte en gemakkelijk te weerleggen theorieën geleid, waaronder die dat een Welsh meisje met de naam Mary Thomas (later Hughes) in 1847 de oorspronkelijke Mary was. Helaas was ‘Mary Had a Little Lamb’ al zeventien jaar in druk tegen de tijd dat het lammetje van Mary Thomas haar naar school volgde, zodat dit onmogelijk is.
Het is echter niet onwaarschijnlijk dat een lammetje een jong meisje naar school zou zijn gevolgd, zoals iedereen met een trouw huisdier kan beamen wanneer hij of zij ’s morgens de voordeur uitloopt. En schapen staan bekend om hun vermogen te volgen…
‘Mary Had a Little Lamb’ waren de allereerste woorden die op een fonograaf werden opgenomen, toen Thomas Edison ze in 1877 in zijn nieuwe uitvinding reciteerde.
De auteur van dit artikel, Dr Oliver Tearle, is literair criticus en docent Engels aan de Loughborough University. Hij is de auteur van, onder andere, The Secret Library: A Book-Lovers’ Journey Through Curiosities of History