Een rozerode stad die half zo oud is als de tijd. Deze woorden klinken als de openingstekst van een liefdesliedje. In plaats daarvan schreef de dichter John Burgon ze als verwijzing naar een oude beschaving en een oude stad. De woorden roepen beelden op van een beschaving die haar geschiedenis heeft uitgehouwen in de zachte zandstenen rotsen die uitlopen in de richting van de zachtblauwe Jordaanse lucht.
Voor een aantal dagen reed ik over de zanderige wegen van Jordanië. Kilometers van rotsige koepels en geërodeerde bergen bezaaiden de horizon toen we de zuidelijke regio van Jordanië naderden. Op het moment dat ik voet zette in de rotsachtige strook land waar de ruïnes van Petra staan, werd ik overweldigd door de schoonheid. Omringd door hun stad overviel me een golf van nieuwsgierigheid over deze oude beschaving.
Hoe hebben ze dat gedaan?
Waarom hebben ze prachtige structuren uitgehouwen in de zijkant van de torenhoge rotsen?
Waarom zijn de bewijzen hier tweeduizend jaar later nog steeds, ook al zijn ze uitgehouwen in delicaat zandsteen?
Ik was al nieuwsgierig naar Petra voordat we er aankwamen, en eenmaal daar hangen de antwoorden op mijn vele vragen af van aan wie je het vraagt.
- Vraag het een historicus en hij zal je wijzen op oude religieuze teksten en de schaarse schriftelijke verslagen die nog bestaan van filosofen uit die tijd.
- De archeologen wijzen op hun opgravingen en luchtfoto’s die de overblijfselen in kaart brengen van de stad die nog onder het zand begraven ligt.
- En de mytholoog? Die verzamelt verhalen, legenden, verhalen die door de tijd zijn doorgegeven en door de geschiedenis zijn gevormd.
Maar met de lens van wijsheid op alle informatie die ik daar heb geabsorbeerd, zal ik in plaats daarvan met jullie delen hoe het is om Petra te bezoeken door een gelukkige lens van alle drie samengevoegd in één. Wat kunnen we leren over deze prachtige bezienswaardigheid door een lens waarin geschiedenis, archeologie en mythe samenkomen in een nog deels onopgehelderd oud mysterie?
Binnen in de Oude Stad Petra
Het uitzicht over de Petravallei spreidde zich uit vanaf mijn dunne richel in een klein parkje in Wadi Musa, Jordanië. De diepe schaduwen van de vroege avond accentueerden de torenhoge rotsen. We zijn nog maar enkele minuten op weg in Petra, en we worden al geconfronteerd met een van de mythen die deze oude stad bezielen. We overnachten in Wadi Musa, wat de Vallei van Mozes betekent. Dit kleine toeristenstadje ligt het dichtst bij Petra en het heeft een ijle band met het bijbelse verleden.
Naar beneden kijkend in de rotsspleten, kon ik me gemakkelijk voorstellen waarom de kruisvaarders Mozes in de geschiedenis van Petra hadden geschreven. Zij beweren dat ergens in dat verwarde doolhof onder mij, Mozes een rots raakte om de Israëlieten water te brengen. Het verhaal bevat vele mogelijke waarheden, maar wat de waarheid ook moge zijn, het verbindt Mozes voor altijd met dit imposante schouwspel. En dat was een goede klus voor de kruisvaarders, die geen idee hadden dat deze stad zo lang zou blijven bestaan.
Het uitzicht vanuit de lucht was nog maar het begin van mijn bezoek. In tegenstelling tot de epische afdaling van Indiana Jones in de oude stad, deed ik het eenmaal binnen wat rustiger aan. Ik schermde het felle zonlicht af met mijn rode Jordaanse keffiyeh. Ik liep door de straten terwijl de paardenkoetsen passeerden, volgeladen met toeristen die niet in staat waren de kilometerslange rotswegen te navigeren die door de stad kronkelen.
Binnen enkele minuten nadat ik Petra was binnengekomen, dansten de eerste voorbeelden van uit de rotsen gehouwen architectuur uit het zandsteen tot leven. De precieze, scherpe lijnen die uit de bleke rotsen staken, leken slechts honderd jaar geleden uit de rots te zijn gesneden, in plaats van tweeduizend.
Ik keek naar die rotsen met een moment van besef. Deze dag in Petra is niet te vergelijken met een wandeling door een museum, met zijn zorgvuldig uitgestalde informatie en met kunstvoorwerpen gevulde glazen koepels. Petra was ooit een bloeiende stad. Het was een knooppunt op de handelsroute van de karavanen, wat betekent dat de stad kilometers aan wegen, paden en bouwwerken heeft. Elk stukje van hun beschaving staat nog steeds op zijn oorspronkelijke plaats, open voor de elementen en voor de imposante blauwe lucht.
Nou ja, blauwe lucht voor een beetje. De witte zonneschijn werd minder toen we een diepe kloof in de rotsen betraden. Smal en tunnelachtig binnenin, de zon was slechts een bliepje boven ons. Spetters zonlicht dartelden door de spleten terwijl mijn ogen omhoog keken naar de sporadische blauwe plekken.
De gangen ontvouwden zich langzaam. Als een kleine mier scharrelde ik tussen de rotsen door, die stuk voor stuk imposant afstaken tegen de zanderige bodem. Tegen de tijd dat ik de rotsdoorgang betrad die naar de Schatkamer leidde, was ik een stipje vergeleken met de enorme hoogte die me omringde. De muren doemden op. Elke gladde, kalme oppervlakte logenstrafte de oude aardbeving die de rotsen uit elkaar had gerukt in de huidige kloof.
De omvang van deze hele site intimideerde me. Toen we eenmaal een kleine open binnenplaats betraden, zag ik een uitgehouwen kanaal dat zachtjes naar beneden liep en samen met ons dieper de stad in daalde. Het ondiepe kanaal was een slimme manier voor de Nabateeërs om vers water door de stad te vervoeren en de droge, dorre temperaturen te bestrijden. Het woestijnklimaat is onherbergzaam voor een stadsbewoner als ik. En toch creëerden de Nabateeërs, net als de Romeinen, een systeem om regen op te vangen, op te slaan en te vervoeren, waardoor deze enorme stad een oase werd in het midden van een schijnbaar grimmige, droge woestijn. In tegenstelling tot de Romeinen lieten de Nabateeërs echter weinig aanwijzingen na over het waarom en het hoe.
Binnenkijken in Petra’s Schatkist
Een uur nadat ik Petra was binnengelopen, was ik eindelijk diep genoeg in de stad doorgedrongen om door de Siq te gaan. Dit is het laatste smalle pad dat de Al Khazneh bewaakt, beter bekend als de Schatkamer van Petra. De sleutelgat-achtige spleet in de rots plaagt je als je dichterbij komt. Het delicate houtsnijwerk fladdert in en uit het zicht als je dichterbij komt.
Het gebouw van de Schatkist was groter dan ik me had voorgesteld. Het was ingewikkeld, met fijne details op de pilaren en zuilen. Waarschijnlijk rond 100 v. Chr. uitgehouwen, de elementen geëtst in de zachte zandstenen rots vertellen waarom er zoveel mythen en verhalen de ronde doen. Is er een schat verborgen onder de roze gebeeldhouwde rots? Door de decennia heen hebben velen dit verhaal geloofd. De pokdalige oppervlakken van geweerschoten die op de bovenste urn zijn gericht, getuigen van een gedeeld verlangen. Elk schot vertegenwoordigde iemands droom van onontdekte schatten.
Archeologen gaan voorbij aan de bewering dat de Nabatea de uitgebreide façade van de Schatkist bouwden om de buit van een Egyptische farao in onder te brengen. Hoewel het een grote droom is, is de urn van massief zandsteen – geen verborgen schatten. Historici beweren dat de Schatkist, net als veel andere enorme zandstenen gevels, een kolossale graftombe is.
Eigenlijk is er weinig bekend over het Nabateekse Rijk. In gedachten kijk ik naar gladde zuilen en geërodeerde beelden en stel me de mythologische goden en godinnen voor die ooit het oppervlak versierden. Deze denkbeeldige symbolen van het Nabateese geloof zouden levensecht uit het zandsteen zijn gestoken, en dan door de dag zijn gereisd als een reliëf van kleuren dat de beweging van de zon door de hemel volgde. Het rozerood in het zachte ochtendlicht maakte plaats voor geel en bruin in het harde licht van de middag, voordat een verbrand, diep oranje zich over de zandstenen goden zette en de zon een laatste buiging maakte voor de creatieve verbeelding en vaardigheid van de Nabateeër.
Mijn verbeelding dwaalde af bij deze eerste blikken in de geschiedenis van Petra. Mijn fantasie nam een vlucht met de Nabateese goden die misschien wel nooit hebben bestaan. Met dat alles in mijn hoofd, liep ik de Straat van Gevels in. Het is geen straat, maar een parade van gebeeldhouwde graftombes. Hoewel de details van elke tombe afzonderlijk verbleken bij die van de Treasury, zijn ze op zich al prachtig als je ze achter elkaar bekijkt.
Terwijl mijn geest versteld stond van de stad, was het eigenlijk maar een opwarmertje voor de stad die zich voor me zou ontvouwen. Ik was op dat moment nog niet eens in het hart van de stad aangekomen. Toen de uitgestrektheid van wat eens een bruisende stad was zich voor me opende, was ik onder de indruk van de schoonheid.
Donkere zwarte gaten bezaaiden elke rotswand in het zicht. Kilometers zandstenen rotsen herbergden genoeg verborgen woningen om duizenden mensen te herbergen.
En zoals de meeste steden, ligt het grote amfitheater in Romeinse stijl prominent in het centrum van de stad. Tegenover het amfitheater staat nog een enorme muur van graven die uit de rotsen oprijzen. Zonder geschreven documenten uit die tijd blijft de precieze functie van elk gebouw en elk beeldhouwwerk echter een mysterie. Ondanks het feit dat de Nabateeërs al lang verdwenen zijn, blijven zij hun geheimen nog een millennium lang nauwlettend bewaken.
Ik dwaalde verder en onderzocht de kleine details van deze enorme oude stad. Van dichtbij toonden de rotsen lagen van getint zandsteen. Linten van rood, oranje, geel en bruin vormden duidelijke patronen op de zuilen en tombes. Ik had me nog niet gerealiseerd dat het deze inherente eigenschap van zandsteen is, die de graftombes van Petra hun koninklijke elegantie en blijvende schoonheid verleent. Geen verf, geen ontwerp, geen sierlijke ingewikkeldheid zou ooit de verfkwast van de natuur hebben kunnen evenaren.
Hoewel ik de moderne paden bewandelde die in de woestijn zijn uitgehouwen voor toeristen, echoën de kromming van de huidige wegen de straten die de kamelen en karavanen van de Nabateeërs droegen. Het zijn precies deze straten die onze oude verhalen, mythen en religieuze teksten bevolken.
Afsluitend van de dag in Petra, wandelde ik naar het klooster, Ad-Dayr. Deze plek ligt hoog op een berghelling, vlakbij het gebouw van de Schatkist, en is direct in een ruwe rotswand uitgehouwen.
Hoewel het niet zo beroemd is als de Schatkist beneden in Petra, vond ik deze plek prachtig. Het klooster van Petra laat de grootschaligheid van deze bouwwerken zien. Door de beperkte ruimte bij de Schatkist, is het moeilijk om een goed beeld te krijgen van de omvang. Deze gebouwen liggen direct in de hoge, steile bergwanden. Het klooster – waarschijnlijk ook een graftombe, maar herbestemd door de kruisvaarders en later in de geschiedenis – steekt hoog en trots af tegen de azuurblauwe hemel.
Het is prachtig om naar te kijken. Hoe heeft dit zachte zandsteen duizenden jaren stand kunnen houden? De pilaren op de gevel zijn glad en zijdeachtig van veraf. Elke zuil toont de linten van gelaagd zandsteen die tweeduizend jaar geleden zorgvuldig zijn uitgehouwen. Het is moeilijk voor te stellen dat deze bouwwerken ooit indrukwekkender waren dan ze nu zijn. Ik kan nauwelijks geloven dat de structuren in de hoogtijdagen van de Nabateese beschaving nog meer natuurlijke schoonheid bezaten?
Nadat ik de oude stad had verlaten, keek ik naar de zonsondergang over de vallei van Petra. Net als mijn eerste ogenblikken bij de Schatkist, viel ik in vervoering. Mijn gedachten dwaalden door het onbekende en dachten na over de eeuwenlange mythen en legenden die Petra omringen.
Omdat er weinig harde gegevens voorhanden zijn, sluipt onze collectieve romantiek in elk gesprek over Petra. Als moderne samenleving hebben we weinig harde feiten en in plaats daarvan kunnen we ons alleen maar een voorstelling maken van het dagelijks leven van de Nabateeërs. Zij vochten tegen de Romeinen, een andere machtige oude beschaving, om de macht. Hun aanwezigheid verschoof eeuwenlang de macht en de oude stad Petra is het epicentrum van onze culturele geschiedenis. Deze regio wordt beschouwd als de wieg van de beschaving. Het is waar. Als je door de complexiteit van Petra en de bijbelse verhalen kijkt die zich in de woestijnen en op de vlakten hebben afgespeeld, is het gemakkelijk om je verbeelding de vrije loop te laten en te denken dat sommige van deze mythen en legenden wel eens waar zouden kunnen zijn.
Reisplanning: Petra bezoeken, Jordanië
Als je de rest van Jordanië gaat verkennen, is de Lonely Planet voor Jordanië de meest recente en betrouwbare gids voor deze regio. De site Visit Petra wordt beheerd door de overheid en bevat de meest recente ticketprijzen, evenals tips om veilig te reizen.
Wat moet je meenemen
Draag comfortabele schoenen en neem zonnebrandcrème, een hoed en veel water mee – op mijn paklijst staan de versies van elk van deze die ik gebruik en aanbeveel. U zult ook willen een wat geld eenmaal binnen als je dingen zoals kameel rijden kopen kunt, evenals een ijskoude mint drank-ik pakte een heerlijke munt limonade in het kleine restaurant in de buurt van het klooster en het was een fantastische manier om de dag te beëindigen. En je camera, natuurlijk, want het is fotogeniek en er zijn zelfs een paar mooie plekken om te Instagrammen.
Waar te overnachten in Petra
Gebruik ofwel Booking.com of Airbnb om een geweldig guesthouse of appartementen te vinden met de laatste beoordelingen en recensies voor een verblijf in Wadi Musa-dit is de dichtstbijzijnde stad van Petra en om een hele dag goed te kunnen besteden aan het verkennen van de site, zou je in de buurt moeten verblijven in plaats van simpelweg een dagtrip te maken vanaf een andere plek.
- Petra Moon Hotel: Hoewel aan de bovenkant van de prijsklasse voor Wadi Musa, is deze plek nog steeds volledig betaalbaar en een van de beste deals beschouw prijs-kwaliteitverhouding.
- Town Season Hotel: Ideaal voor mid-range budgetten, dit is top-rated en volledig heerlijk.
- Rocky Mountain Hotel: Budgetreizigers zullen het geweldig vinden dat ze geen netheid en kwaliteit hoeven op te offeren voor dit betaalbare hotel.
Great Reads & Podcasts over Petra
Ga verder dan de reisgids en verken de eeuwenoude geschiedenis van deze stad met deze geweldige boeken:
- Petra: Jordan’s Extraordinary Ancient City: Dit is een prachtig gedrukt boek met harde kaft dat je voor slechts een paar dollar online kunt vinden. Het heeft een goed vertelde geschiedenis van de stad en prachtige foto’s.
- Getrouwd met een bedoeïen: Een fascinerend verslag van een westerse vrouw die in 1978 verliefd werd op een bedoeïen en naar Petra verhuisde om met hem te trouwen en bij hem te zijn. Het geeft een levendig verslag van hoe het is om niet alleen binnen deze cultuur te leven, maar ook op deze prachtige oude plek.
- Wandelen in Jordanië: Als je graag een onconventionele manier zoekt om dit prachtige gebied te zien, dan is dit je boek.
- Ontdek de Verloren Stad Petra: Een interessante podcastaflevering over de geschiedenis en hoe het is om naar Petra te reizen.
Andere dingen om te doen in Jordanië
Als je na je reis naar Petra verder door Jordanië reist, kun je overwegen om een onvergetelijke zonsopgang in Wadi Rum mee te maken, de Dode Zee te bezoeken, of diep in de bedoeïenencultuur te duiken – en door dit alles heen ongelooflijk Jordaans eten te proeven.
Vergeet niet om een reisverzekering af te sluiten voor je reis naar Jordanië – een goede polis biedt dekking in geval van medische noodgevallen, verloren bagage, avontuurlijke sporttochten, en meer. Ik heb World Nomads gebruikt voor deze reis (en sinds 2008!) en kan het ten zeerste aanbevelen!
Het Jordaans Bureau voor Toerisme heeft mijn reis en excursies door Jordanië gesponsord. Het schrijven, de ervaringen en foto’s zijn allemaal mijn eigen 🙂