DIARRHEA ZIEKTEN
DIARRHEA ZIEKTEN – SPANJE
Door: Dr. Christina M. Surawicz
(fellow van het American College of Gastroenterology)
en Dr. Blanca Ochoa
Department of Medicine
University of Washington School of Medicine
Voor het eerst gepubliceerd in oktober 2002. Bijgewerkt in april 2007 door Dr. Christina M. Surawicz (fellow van het American College of Gastroenterology).
In de Verenigde Staten is acute diarree een van de meest voorkomende ziekten, na infecties van de luchtwegen. Wereldwijd is het de belangrijkste doodsoorzaak bij kinderen onder de vier jaar.
Definitie
Normaal losse ontlasting, veranderingen in de frequentie, consistentie, aandrang en continentie van de ontlasting.
Wat is acute diarree?
Het is het minder dan 2 weken hebben van meer of lossere ontlasting dan normaal voor die patiënt, meestal gepaard gaande met buikklachten zoals kolieken, een opgeblazen gevoel en winderigheid. Hoewel acute diarree meestal mild is, kan het leiden tot ernstige uitdroging als gevolg van het grote verlies van vocht en elektrolyten.
Wat veroorzaakt acute diarree?
Acute waterige diarree is meestal viraal (virale gastro-enteritis), hoewel andere veel voorkomende oorzaken medicijnen zijn, zoals antibiotica en geneesmiddelen die magnesium bevatten. Dit omvat het drinken van koffie, thee, frisdrank, dieetvoeding, kauwgom of pepermuntjes die suikers bevatten die moeilijk worden opgenomen. Acute bloederige diarree kan worden veroorzaakt door bacteriën, zoals Campylobacter, Salmonella, of Shigella. Anderzijds kunnen wereldreizen naar ontwikkelingsgebieden ook leiden tot blootstelling aan bacteriële ziekteverwekkers die in bepaalde gebieden gebruikelijk zijn. Het eten van besmet voedsel, zoals gemalen vlees of vers fruit, kan ook diarree veroorzaken als gevolg van Escherichia coli (E. coli)0157:H7.
De meeste acute diarreeverschijnselen verdwijnen snel, zonder antibioticatherapie, maar met eenvoudige dieetaanpassingen. Ga naar uw arts als u zich ziek voelt, bloederige diarree heeft, ernstige buikpijn, of diarree die langer dan 48 uur aanhoudt.
Welke tests zijn nodig om acute diarree vast te stellen?
Bij patiënten met milde acute diarree zijn laboratoriumtests niet nodig, omdat de ziekte meestal snel overgaat. De arts kan kweekjes van de ontlasting of parasietenonderzoek doen als de diarree ernstig of bloederig is, of als de persoon naar een gebied is gereisd waar infecties veel voorkomen.
Hoe wordt acute diarree behandeld?
Het is belangrijk om veel vocht en zout te drinken om uitdroging te voorkomen. Gedurende 24 tot 48 uur mogen geen melk of melkproducten worden geconsumeerd, omdat deze de diarree kunnen verergeren. Wanneer de voeding wordt hervat, zijn soepen en bouillon ideale voedingsalternatieven.
Antidiarreumtherapie kan nuttig zijn om ernstige symptomen onder controle te houden, en deze geneesmiddelen omvatten bismutsubsalicylaat en antimothrilmiddelen zoals loperamide. Deze geneesmiddelen mogen echter niet worden gegeven aan kinderen, of aan mensen met hoge koorts of bloederige diarree, omdat het innemen van antidiarreemiddelen kan leiden tot het hemolytisch uremisch syndroom in gevallen van Shiga-toxine en Escherichia coli (E coli 0157:H7).
De arts kan antibiotica voorschrijven bij hoge koorts, dysenterie of matige reizigersdiarree.
CHRONISCHE DIARRHEA
Terwijl de meeste diarreeverschijnselen acuut zijn en volledig verdwijnen, kan de diarree aanhouden en gepaard gaan met zowel buikpijn als andere symptomen. Wanneer de diarree langer dan twee weken aanhoudt, spreekt men van chronische diarree. Het is belangrijk om te noteren of de ontlasting van diarree bloederig, olieachtig (vettig) of waterig is, omdat dit uw arts kan helpen de meest waarschijnlijke oorzaak van uw klachten te vinden.
Wat veroorzaakt chronische bloederige diarree?
Chronische bloederige diarree wordt hoogstwaarschijnlijk veroorzaakt door een inflammatoire darmziekte, waaronder colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn. Pijnlijke stoelgang wijst op een rectale ontsteking. Vertel het uw arts als u een familiegeschiedenis van inflammatoire darmziekten heeft of als u onbedoeld gewichtsverlies, koorts, buikkrampen of verminderde eetlust heeft, omdat dit de diagnose inflammatoire darmziekte kan oproepen.
Andere minder vaak voorkomende oorzaken zijn ischemie van de darm, infecties, bestralingstherapie, en darmkanker of poliepen.
Wat veroorzaakt chronische vette of vettige diarree?
Malabsorptie- of maldigestiesyndromen zijn de oorzaak voor vet in de ontlasting. Praat met uw arts als u last hebt van omvangrijke, vettige of erg vies ruikende ontlasting. Chronische pancreatitis is het gevolg van pancreasinsufficiëntie, die leidt tot een slechte spijsvertering en vette ontlasting. In de Verenigde Staten is alcoholmisbruik een van de meest voorkomende oorzaken van chronische pancreatitis, en andere oorzaken zijn cystische fibrose, erfelijke pancreatitis, trauma aan de alvleesklier en alvleesklierkanker.
Biliaire obstructie, cholestatische leverziekte en bacteriële overgroei kunnen ook leiden tot problemen met slechte spijsvertering. Glutengevoeligheid enteropathie (coeliakie, coeliakie sprue) is de meest voorkomende ziekte van de dunne darm die vetafbraak veroorzaakt. Andere veel voorkomende oorzaken van malabsorptie in de Verenigde Staten zijn ziekten van het slijmvlies van de dunne darm of operatieve verwijdering van de dunne darm. De ziekte van Whipple, tropische sprue en het Zollinger-Ellison-syndroom zijn veel minder vaak voorkomende aandoeningen die ook tot malabsorptie kunnen leiden.
Wat veroorzaakt chronische waterige diarree?
Er zijn veel oorzaken van waterige diarree, waaronder malabsorptie van koolhydraten, zoals lactose-, sorbitol- en fructose-intolerantie, darminfecties of het prikkelbare-darmsyndroom. Bepaalde medicijnen, zoals niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID’s), maagzuurremmers, antihypertensiva, antibiotica en antiaritmica kunnen bij sommige mensen diarree veroorzaken.
Symptomen van een opgeblazen gevoel en overmatige winderigheid na de consumptie van zuivelproducten wijzen op lactose-intolerantie. Die aandoening komt vaker voor bij Afro-Amerikanen en Amerikanen van Aziatische afkomst. Sommige frisdranken, sappen, noten en kauwgom bevatten sorbitol en fructose, wat kan leiden tot waterige diarree bij mensen met een sorbitol- en fructose-intolerantie.
Darminfecties, zoals giardiasis, en opportunistische infecties bij een persoon met HIV (cryptosporidiose, microsporidiose, enz.) kunnen chronische waterige diarree veroorzaken. Bovendien kan er een verband bestaan tussen diabetes mellitus en diarree vanwege de zenuwschade en bacteriële overgroei die optreedt, vooral bij mensen met diabetes die slecht onder controle zijn en de aandoening al lange tijd hebben.
Irritable bowel syndrome is een aandoening die meestal gepaard gaat met frequente stoelgang, veranderde darmgewoonten, en buikpijn. Hoewel deze symptomen de belangrijkste kenmerken van het syndroom zijn, hebben veel mensen constipatie in plaats van diarree. Emotionele of psychologische stress kan de IBS-symptomen verergeren. Het prikkelbare darm syndroom wordt erkend als een motiliteitsstoornis waarbij geen anatomische of organische ziekte wordt ontdekt waaraan de symptomen kunnen worden toegeschreven.
Basisonderzoeken om chronische diarree te evalueren
Uw arts zal waarschijnlijk de etiologische factoren of complicaties van diarree verder willen evalueren met behulp van verschillende onderzoeken, zoals het volgende: bloedbeeld om bloedarmoede en infecties op te sporen, elektrolytenpanel en nierfunctie om elektrolytafwijkingen en nierfalen te evalueren, en albumine om de voedingsstatus te evalueren.
Een ontlastingmonster zou helpen het type diarree te bepalen. De aanwezigheid van vet, occult bloed en witte bloedcellen zal bepalen of het om waterige, ontstekings- of vettige diarree gaat. Een bacteriële cultuur en coproparasitair onderzoek van het ontlastingmonster helpen ook om vast te stellen of er sprake is van een infectieuze etiologie.
Welke radiografische of endoscopische tests zijn beschikbaar om chronische diarree te evalueren?
Radiografische studies worden gewoonlijk niet uitgevoerd om chronische diarree te evalueren, omdat de resultaten van dergelijke studies zeer aspecifiek zijn en slechts soms nuttig kunnen zijn. Deze tests omvatten een gastro-intestinale serie of een bariumklysma. Ultrasonografie en computertomografie (CT) kunnen nuttig zijn bij de beoordeling van de alvleesklier en andere organen in de buik.
Endoscopisch onderzoek van het colon met een flexibele sigmoïdoscoop en colonoscopie zijn specifieker dan radiografisch onderzoek voor het opsporen van de etiologie van chronische diarree, omdat zij een direct onderzoek van het darmslijmvlies en biopten voor microscopische evaluatie mogelijk maken, net zoals endoscopie een evaluatie van het bovenste deel van het maagdarmkanaal mogelijk maakt. Dubbelballon enteroscopie en capsule endoscopie worden soms gebruikt om het slijmvlies van de dunne darm te onderzoeken dat buiten het bereik van traditionele endoscopen ligt.
Wat is de behandeling voor chronische diarree?
Dat hangt af van de etiologie van de chronische diarree. Empirische behandeling biedt gewoonlijk verlichting van de symptomen als er geen specifieke diagnose is gesteld of als de diagnose die wel is gesteld geen specifieke behandeling heeft. De beslissing om een empirische behandeling toe te dienen als therapie voor enterische pathogenen voordat uitgebreid getest wordt, ligt bij de zorgverlener.
De meest effectieve middelen voor de behandeling van chronische diarree zijn antimotiliteitsmiddelen en opioïde antidiarreemiddelen, omdat zij de symptomen en het gewicht van de ontlasting verminderen. Ten slotte is het belangrijk orale hydratatie aan te moedigen om uitdroging als gevolg van chronische diarree te voorkomen.