Colgate-Palmolive’s nieuwste product, een tandpasta genaamd Colgate Total SF, is deze week geïntroduceerd met een miljoenen kostende marketing campagne, inclusief een reclame met beroemdheden die zal worden uitgezonden tijdens de Super Bowl van zondag.
Colgate Total SF is een opnieuw samengestelde versie van de best verkochte tandpasta van het bedrijf, de antibacteriële Colgate Total. De reclamecampagne benadrukt de vermeende voordelen van het nieuwe product (betere smaak, minder gaatjes) en vermeldt niet wat stilletjes uit de oude formule is verwijderd: triclosan, een antibacteriële verbinding die decennialang het actieve ingrediënt van Colgate Total was. (Het actieve ingrediënt in de nieuwe versie is tinhoudende fluoride)
Triclosan doodt bacteriën, maar het blijkt in dierstudies ook darmontsteking en hormoonontregeling te veroorzaken. In 2016 vaardigde de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) een regel uit die de chemische stof samen met 18 andere antimicrobiële ingrediënten uit zeep verbood, met als argument dat de aanwezigheid van deze verbindingen ervoor zorgde dat de wasmiddelen niet effectiever waren dan gewone zeep en mogelijk schadelijk waren op de lange termijn. Maar toen het op tandpasta aankwam, zei het agentschap dat de potentiële voordelen van triclosan zwaarder wogen dan de risico’s – een beslissing die sommige wetenschappers en consumenten verbijsterde.
Colgate Total is de enige tandpasta die triclosan bevat en die is goedgekeurd voor verkoop in de VS. Het is ook het best verkochte product van Colgate. Jarenlang heeft Colgate zich verzet tegen suggesties dat de stof onveilig zou zijn, door in een speciale sectie op haar website te beweren dat “meer dan 90 klinische studies” de werkzaamheid en veiligheid ervan ondersteunden. (Er werden geen specifieke studies genoemd.)
In een winstgesprek op 25 januari wimpelde Ian Cook, CEO van Colgate-Palmolive, de vraag van een analist af waarom hij de verwijdering van triclosan niet had genoemd in een eerdere beschrijving van de nieuwe formulering van de tandpasta, en hield vol dat de plotselinge verdwijning van de stof uit Colgate Total louter toeval was.
“Triclosan laat ons onverschillig,” zei Cook. “We hebben vandaag een beter product dan met het oude product. En dat was een geweldig product en we stonden altijd achter dat product vanuit een wetenschappelijk oogpunt. Dit is toevallig een beter product en dat is waar we naartoe gaan.”
Het meest recente jaarverslag van het bedrijf suggereert iets anders. In een sectie over belangrijke potentiële risico’s, merkte het bedrijf op dat regelgevende instanties in de VS, Canada en Europa het gebruik van triclosan in consumentenproducten aan het herzien zijn, en dat sommige Amerikaanse staten en steden hun eigen verbod op de verbinding overwogen.
“Een besluit van een regelgevende of overheidsinstantie dat triclosan, of een ander van onze ingrediënten, niet mag worden gebruikt in bepaalde consumentenproducten of anderszins aan nieuwe regelgeving moet worden onderworpen, kan een nadelige invloed hebben op onze activiteiten, evenals negatieve reacties van onze consumenten, handelsklanten of niet-gouvernementele organisaties op ons gebruik van dergelijke ingrediënten,” aldus het rapport.
Colgate-Palmolive heeft niet gereageerd op verzoeken om commentaar. FDA-woordvoerster Sandy Walsh zegt alleen dat het agentschap triclosan “zal blijven evalueren” en de wetenschappelijke literatuur over de veiligheid ervan volgt.
Tientallen jaren geleden, toen hij wetenschappelijk adviseur was bij de farmaceutische reus GlaxoSmithKline, adviseerde David J. C. Constable het bedrijf om triclosan uit zijn gezondheidsproducten voor consumenten te laten vallen. Constable verliet GSK in 2009 en is nu wetenschappelijk directeur bij het American Chemical Society’s Green Chemistry Institute. Triclosan is biologisch afbreekbaar, zegt hij, maar niet in de hoeveelheden die in het milieu terecht zijn gekomen als gevolg van overijverige consumenten die meer antibacteriële producten eisten. “Verboden worden noodzakelijk vanwege het buitensporige en in veel gevallen onnodige gebruik van sommige verbindingen die zijn toegevoegd als reactie op de angst van de consument,” zegt hij.