Bosnië en Herzegovina, land gelegen in het westen van het Balkanschiereiland in Europa. De grotere regio Bosnië beslaat het noordelijke en centrale deel van het land, en Herzegovina het zuiden en zuidwesten. Deze historische regio’s komen niet overeen met de twee autonome politieke entiteiten die bij de internationale akkoorden van Dayton van 1995 zijn opgericht: de Republika Srpska (Servisch-Bosnische Republiek), in het noorden en oosten, en de Federatie van Bosnië en Herzegovina, in het westen en midden van het land. De hoofdstad van het land is Sarajevo; belangrijke regionale steden zijn Mostar en Banja Luka.
Encyclopædia Britannica, Inc.
© Lianem/Dreamstime.com
Het land heeft vaak te maken gehad met de invloeden van sterkere regionale machten die hebben gestreden om de controle over het land, en deze invloeden hebben bijgedragen aan de totstandkoming van de kenmerkende rijke etnische en religieuze mix van Bosnië en Herzegovina. Islam, orthodox christendom en rooms-katholicisme zijn er allemaal aanwezig, waarbij de drie geloofsovertuigingen over het algemeen overeenkomen met drie grote etnische groepen: Respectievelijk Bosniaks, Serviërs en Kroaten. Deze multi-etnische bevolking en de historische en geografische ligging van het land tussen Servië en Kroatië hebben Bosnië en Herzegovina lange tijd kwetsbaar gemaakt voor nationalistische territoriale aspiraties.
Geregeerd door het Ottomaanse Rijk vanaf de 15e eeuw, kwam de regio in 1878 onder controle van Oostenrijk-Hongarije en speelde vervolgens een sleutelrol bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog. In 1918 werd het ingelijfd bij het nieuw opgerichte Koninkrijk van Serviërs, Kroaten en Slovenen, waar het geen eigen formele status had. Na de Tweede Wereldoorlog werd het een deelrepubliek van de Socialistische Federale Republiek Joegoslavië. Na het uiteenvallen van die staat in 1991 stemde de meerderheid van de bevolking van Bosnië en Herzegovina in 1992 in een referendum voor onafhankelijkheid. Een groot deel van de Servische bevolking was echter tegen onafhankelijkheid en boycotte het referendum.
Oorlog verteerde al snel de regio, toen etnische nationalisten in Bosnië en Herzegovina, in sommige gevallen met steun van Servië en Kroatië, probeerden de controle te krijgen over gebieden die zij als hun eigen beschouwden. Gruwelijke etnische zuiveringscampagnes tussen 1992 en eind 1995 hebben duizenden mensen gedood en meer dan twee miljoen mensen in een groot deel van Bosnië en Herzegovina op gewelddadige wijze ontheemd gemaakt. Internationale interventie in het Bosnische conflict leidde uiteindelijk tot een vredesakkoord, de Dayton-akkoorden, eind 1995. Het Dayton-akkoord maakte een einde aan de oorlog in Bosnië en Herzegovina, maar zorgde er ook voor dat het land een fragiele, sterk gedecentraliseerde en etnisch verdeelde staat werd, waarin een internationale civiele vertegenwoordiger bevoegd blijft om wetgeving op te leggen en binnenlandse functionarissen uit hun ambt te ontzetten om de vrede te beschermen. Hoewel de overgrote meerderheid van de burgers naar duurzame vrede blijft verlangen, houden zij er verschillende ideeën op na over de beste configuratie van de staat, en sommigen stellen zelfs het voortbestaan ervan in vraag.