Een team van museumwetenschappers bestudeerde bloedwormen, kleine gesegmenteerde wormen die tot 35 cm lang kunnen worden, in samenwerking met de Universiteit van Leipzig. Zij onderzochten de expressie van gifgenen – welke genen worden geactiveerd om gifproteïnen te produceren.
Museum zoöloog Dr. Bjoern von Reumont zei dat de studie onthulde waarom mensen zo’n ernstige allergische reactie kunnen hebben op bloedwormbeten.
‘We hebben ontdekt dat sommige genen voor bloedwormgif nauw verwant zijn aan de genen die tot expressie komen in bijen- en wespengif,’ zei hij.
Het onderzoek is gisteren gepubliceerd in het tijdschrift Genome Biology and Evolution.
Nasty bite
Bloedwormen leven gewoonlijk in ondiepe getijdengebieden, en het verzamelen ervan voor visaas is een miljoenenbusiness aan de oostkust van Noord-Amerika. Verzamelaars van bloedwormen worden vaak gebeten, wat soms een ernstige allergische reactie veroorzaakt die leidt tot ziekenhuisopname.
Tot nu toe wisten wetenschappers dat de wormen gif injecteren als ze bijten met vier scherpe tanden, maar ze wisten niet precies welke bestanddelen van het gif de reactie veroorzaken.
Complexe cocktail
De gifklieren van de bloedwormen brengen niet alleen toxinegenen tot expressie die lijken op die van bijen- en wespengif, maar ook componenten die meer overeenkomen met de toxinen van totaal verschillende giftige wezens, zoals zeeanemonen en eendenbekbek- vogelbekdieren.
‘Het is zeer verrassend om te ontdekken dat sommige bloedwormgifstoffen zo sterk lijken op gifstoffen van zeer ver verwante dieren,’ aldus hoofdauteur en Museum zoöloog Dr Ronald Jenner.
‘Deze diversiteit van gifgenen suggereert dat bloedwormgif net zo complex is als dat van enkele van de gevaarlijkste dieren ter wereld, waaronder schorpioenen en slangen.
Het laat zien hoe roofdieren uit verschillende rangen en standen vergelijkbare oplossingen hebben ontwikkeld voor het gemeenschappelijke probleem van het vangen van voedsel.’
Diverse diëten
Bloedwormen eten alles wat voorbij komt en in hun mond past. Om een prooi te vangen, keren ze een deel van hun spijsverteringsstelsel, waaronder hun tanden, om en lanceren ze die uit hun mond.
De onderzoekers denken dat de verschillende toxinen in het gif van de bloedworm op verschillende prooien werken. Het team gaat nu de verschillende toxinen uit het gif isoleren en hun effectiviteit en specifieke activiteit testen op verschillende potentiële prooidieren, zoals kleine weekdieren, schaaldieren en andere wormen.
Van pijn naar medicijn
Het isoleren van de gifverbindingen kan ook een medicinale toepassing hebben.
‘De studie van gif heeft een positieve kant,’ zegt coauteur en Museum zoöloog Dr Lahcen Campbell.
‘Gifgifstoffen, zoals die in bloedwormen worden aangetroffen, kunnen mogelijk worden gebruikt om nieuwe geneesmiddelen te ontwikkelen. Er zijn al pijnstillers en een behandeling voor ouderdomsdiabetes ontwikkeld uit het gif van kegelslakken en het gilamonster. Samen met onze collega’s van de universiteit van Leipzig zijn we van plan om hier in de toekomst naar te kijken.