Fluorescentielampen zijn overal – in scholen, ziekenhuizen, kruidenierswinkels, het winkelcentrum, en nu, meer dan ooit, zijn ze ook in onze huizen. Met recente initiatieven om de energie-efficiëntie te verhogen, zijn mensen regelmatig hun gloeilampen in te ruilen voor fluorescerende lampen in hun nachtkastje lampen en keuken pendant lampen. Het resultaat is gewoon een lagere energierekening voor de meesten, maar voor de 37 miljoen Amerikanen die lichtgevoelig zijn, kan deze kleine verandering bijdragen aan de constante stress die hun hersenen ondervinden als gevolg van felle en fluorescerende verlichting.
Sinds 1980 heeft onderzoek herhaaldelijk de aanwezigheid van, en de moeilijkheden geassocieerd met, een weinig bekende aandoening gedocumenteerd die bekend staat als het Irlen-syndroom. Het syndroom van Irlen is een perceptuele verwerkingsstoornis die 12-14% van de algemene bevolking treft en gekenmerkt wordt door een verscheidenheid aan lichamelijke symptomen die verergerd worden door felle verlichting (felle lampen, fluorescerende, computerschermen, iPhone, wit papier, witte borden) en visueel intensieve activiteiten.
Drie decennia aan psychologisch en educatief onderzoek heeft de moeilijkheden gedocumenteerd die mensen met het syndroom van Irlen ondervinden, waaronder problemen met de helderheid en stabiliteit van afdrukken, hoofdpijn, migraine, misselijkheid, diepteperceptie, en vermoeidheid. Maar pas recent onderzoek waarbij gebruik werd gemaakt van geavanceerde technologie om de hersenen in kaart te brengen heeft aangetoond hoe de hersenen er precies uitzien wanneer mensen met het Irlen syndroom worden blootgesteld aan fel licht en belast worden met visueel intensieve activiteiten. Onderzoekers hebben gebruik gemaakt van functionele magnetische resonantie imaging (fMRI), visuele opgewekte reacties (VER), en single foton emissie computertomografie (SPECT) scans om objectief de ingrijpende effecten van sensorische overbelasting op de hersenen te documenteren. In een studie van Amen en collega’s, waarbij de hersenen van 42 mensen met het Irlen-syndroom werden vergeleken met 200 leeftijdsgenoten zonder enig bewijs van het Irlen-syndroom, toonde SPECT verhoogde activiteit aan in de emotionele en visuele verwerkingscentra van de hersenen en verminderde activiteit in het cerebellum (een gebied dat helpt bij het integreren van coördinatie en nieuwe informatie).
Voor deze mensen creëren verlichting en schittering, hoog contrast (zwarte letters op wit papier), en visueel intensieve activiteiten hoge niveaus van stress voor een brein dat niet in staat is om de visuele informatie die naar het wordt verzonden correct te verwerken. Fluorescentielampen zijn uitzonderlijk lastig voor mensen met het Irlen-syndroom en hebben de neiging om symptomen te triggeren en te verergeren, waaronder hoofdpijn en migraine. Hun hersenen hebben moeite met het verwerken van specifieke golflengten van licht, en de aanstootgevende golflengten van licht veroorzaken stress voor de hersenen, wat resulteert in overactiviteit, complexe hersenpatronen, en niet genormaliseerd functioneren. Dit leidt tot allerlei problemen, zoals moeilijkheden met lezen omdat letters en woorden onscherp zijn of bewegen op de pagina; problemen met schittering of ongemak van de witte achtergrond op de gedrukte pagina; lichamelijke symptomen, zoals hoofdpijn, migraine, misselijkheid, vermoeide ogen en problemen met diepteperceptie. Bovendien, wanneer de hersenen onder constante stress staan door lichtomstandigheden en de omgeving, kan dit invloed hebben op het functioneren van het hele zenuwstelsel, wat niet alleen resulteert in fysieke symptomen zoals hoofdpijn en migraine, maar ook invloed heeft op het auto-immuunsysteem, allergieën, slaappatronen en algemene energieniveaus.
Kleur kan de pijn verlichten en de hersenen normaliseren
Voor mensen met het Irlen-syndroom is het mogelijk om de stress op de hersenen weg te nemen door gekleurde spectrale filters te gebruiken (gedragen als bril). De juiste kleur filtert de specifieke golflengte(n) van het licht waar de persoon gevoelig voor is. Dit wijzigt de snelheid waarmee de visuele informatie de hersenen bereikt en stelt de hersenen in staat de informatie correct te verwerken, waardoor het fysieke ongemak en de vervorming op de gedrukte pagina en in de omgeving worden weggenomen. SPECT scans tonen aan dat wanneer een persoon met het Irlen syndroom de juiste kleur draagt, de meeste hotspots die overactieve hersenactiviteit vertonen verdwijnen. Dit vertaalt zich in rustige hersenen, het verdwijnen van hoofdpijn, migraine en ander lichamelijk ongemak, en een groter vermogen om visuele informatie te verwerken.
Het belangrijkste om te onthouden is dat de meeste mensen geen enkel probleem hebben met tl-verlichting – ze krijgen er geen hoofdpijn van, het maakt het niet moeilijker voor ze om te lezen, het heeft geen invloed op hoe hun hersenen functioneren. Maar voor degenen die de naar schatting 37 miljoen Amerikanen vormen die lichtgevoelig zijn, kan fluorescerende verlichting een dramatisch effect hebben op de hersenen en het vermogen van de persoon om visuele informatie succesvol en pijnloos te verwerken. Kleur kan lichtgevoeligheid en daarmee samenhangende moeilijkheden en ongemakken voor velen verlichten.
Chronicle EP, & Wilkins AJ (1991). Kleur en visueel ongemak bij migrainepatiënten. Lancet, 338 (8771) PMID: 1681246
Huang, J., Zong, X., Wilkins, A., Jenkins, B., Bozoki, A., & Cao, Y. (2011). fMRI evidence that precision ophthalmic tints reduce cortical hyperactivation in migraine Cephalalgia, 31 (8), 925-936 DOI: 10.1177/0333102411409076
Irlen, H. (2010). De Irlen Revolutie: Een gids voor het veranderen van je waarneming en je leven. New York: SquareOne Publishers.
Kruk R, Sumbler K, & Willows D (2008). Visuele verwerkingskenmerken van kinderen met het Meares-Irlen syndroom. Ophthalmic & physiological optics : the journal of the British College of Ophthalmic Opticians (Optometrists), 28 (1), 35-46 PMID: 18201334
Lewine, J.D. (1999). Changes in visual evoked magnetic field for people with Scotopic Sensitivity/Irlen Syndrome. Newcastle, Australië: Fourth Biannual Australasian Irlen Conference, May 20-22.
Riddell PM, Wilkins A, & Hainline L (2006). Het effect van gekleurde lenzen op de visuele evoked response bij kinderen met visuele stress. Optometry and vision science : official publication of the American Academy of Optometry, 83 (5), 299-305 PMID: 16699442
Robinson, G.L. (1994). Coloured lenses and reading: a review of research into reading achievement, reading strategies and causal mechanisms. Australian Journal of Special Education, 18, 3-14.
Robinson GL, McGregor NR, Roberts TK, Dunstan RH, & Butt H (2001). A biochemical analysis of people with chronic fatigue who have Irlen Syndrome: speculation concerning immune system dysfunction. Perceptual and motor skills, 93 (2), 486-504 PMID: 11769907
Williams, M., Littell, R., Reinoso, C., & Greve, K. (1994). Effect of wavelength on performance of attention-disordered and normal children on the Wisconsin Card Sorting Test. Neuropsychology, 8 (2), 187-186 DOI: 10.1037/0894-4105.8.2.187
Wilkins, A.J., & Clark, C. (1990). Modulatie van verlichting door fluorescentielampen. Lighting and Research Technology, 22, 103-109.
Yellen, A. (2010). Irlen syndroom: een case study. Los Angeles Psychologist, mei-juni, 16-18.
Image via olivier / .