“De snelgroeiende Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen claimt wereldwijd meer dan 16 miljoen leden, maar blijft een van de minst begrepen religies ter wereld. Hoewel de kerk polygamie al meer dan een eeuw geleden heeft verboden, denken veel mensen nog steeds dat mormonen meer dan één vrouw kunnen hebben. En veel mensen verwarren mormonen nog steeds met Jehova’s Getuigen en de Amish. (Wie dansen er ook alweer niet?)
Om het geloof en de praktijk van de mormonen weer eens op een rijtje te zetten, spraken we met Matthew Bowman, voorzitter van Mormon Studies aan de Claremont Graduate University en auteur van “The Mormon People: The Making of an American Faith.”
Advertentie
Mythe 1: Het heet de ‘Mormoonse Kerk’
Sinds de kerk in 1830 door Joseph Smith werd gesticht, is de officiële naam altijd De Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen geweest. Maar Bowman zegt dat tegenstanders en critici de controversiële nieuwe sekte vanaf het begin “Mormonen” of “Mormonieten” noemden, een belediging gericht op het “Boek van Mormon”, een oud geschriftenboek dat door Smith werd vertaald en gepubliceerd.
Maar wat begon als een denigrerende scheldwoord werd al snel omarmd door kerkleiders als Brigham Young, die zei dat kerkleden er trots op moesten zijn dat ze Mormonen werden genoemd.
“Er is een lange geschiedenis van christelijke denominaties die door buitenstaanders een naam krijgen opgeplakt en die uiteindelijk overnemen,” zegt Bowman, waaronder Methodisten die werden bekritiseerd als “overdreven Methodisch” in hun vroomheid en Baptisten die belachelijk werden gemaakt vanwege hun geloof in volledige onderdompeling.
In de afgelopen decennia heeft De Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen zich echter gedistantieerd van termen als ‘mormoon’, ‘mormoonse kerk’, ‘LDS-kerk’ en andere bijnamen, omdat deze volgens de kerk afleiden van Jezus Christus als het ware centrum van het mormoonse geloof.
Advertentie
Mythe 2: Mormonen aanbidden Joseph Smith
Zonder Joseph Smith zou er geen Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen zijn, en voor gelovige mormonen was Smith een profeet op gelijke voet met Mozes. Maar dat betekent niet dat mormonen hem “aanbidden”, zegt Bowman.
De geschiedenis van de mormoonse kerk begint op deze manier: In 1820, toen Smith een 14-jarige boerenjongen was in het noorden van New York, trok hij zich terug in een bosje om God een prangende vraag te stellen: Bij welke kerk moest hij zich aansluiten? Tot Smiths schrik en verbazing werd zijn gebed verhoord door twee engelachtige figuren, die zichzelf identificeerden als God de Vader en Jezus Christus.
Tijdens dit wonderbaarlijke bezoek, bekend als het Eerste Visioen, werd Smith verteld dat hij zich niet bij een bestaande kerk moest aansluiten, maar dat de ware Kerk van Jezus Christus door hem zou worden hersteld. Na het ontvangen en vertalen van het Boek van Mormon, waarin de bediening van Jezus Christus aan het oude volk van Amerika wordt beschreven, kreeg Smith belangrijke priesterschapsbevoegdheden die na de dood van de apostelen verloren waren gegaan.
Smith was de eerste profeet van wat mormonen geloven dat de ware herstelde kerk van Jezus Christus is, die is georganiseerd zoals de oude kerk met profeten en apostelen. Brigham Young was de tweede profeet van de herstelde kerk en de lijn van profeten is tot op de dag van vandaag ononderbroken gebleven. De huidige profeet is Russell M. Nelson.
Smith werd hevig vervolgd om zijn beweringen en leringen, en werd uiteindelijk samen met zijn broer door een gewelddadige menigte gedood toen hij nog maar 38 jaar oud was. Smiths martelaarschap, net als dat van de eerste christelijke apostelen en heiligen, maakte hem voor de mormoonse gelovigen een nog geliefder en meer vereerd figuur.
“Joseph Smith is belangrijk,” zegt Bowman. “Hij is een profetische figuur die het mechanisme van verlossing naar de mensheid heeft teruggebracht door middel van het priesterschap en verordeningen zoals de doop, maar dat is niet hetzelfde als hem aanbidden.”
Het heeft 117 jaar geduurd voordat de kerk van 6 leden uitgroeide tot 1 miljoen (in 1947). Maar slechts 16 jaar later bereikte zij de grens van 2 miljoen leden en sindsdien is zij blijven groeien. Vandaag de dag vind je zo’n 16 miljoen mormonen over de hele wereld, niet alleen in de VS.
Advertentie
Mythe 3: mormonen zijn geen echte christenen
In de jaren tachtig van de vorige eeuw kwam De Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen met een nieuw logo met de woorden “Jezus Christus” in een veel groter lettertype. Het Boek van Mormon kreeg ook een ondertitel, “Het Boek van Mormon: Een ander Testament van Jezus Christus.” Beide stappen waren een reactie op de hardnekkige mythe dat mormonen geen christenen zijn.
Bowman zegt dat de kern van dit misverstand een legitieme vraag is: Wat betekent het om christen te zijn?
“De breedste en meest inclusieve definitie van een christen is iemand die in Jezus Christus gelooft,” zegt Bowman, en volgens die definitie zijn mormonen duidelijk christenen.
De aardse bediening en de eeuwige rol van Jezus Christus als redder van de mensheid staan centraal in de mormoonse leer en eredienst, en gelovige leden streven naar een persoonlijke relatie met Christus door studie van de Schrift en gebed.
.Dagheiligen “
Maar er zijn ook engere definities van het christendom waar mormoonse overtuigingen problematisch kunnen zijn. In het katholicisme en protestantisme wordt bijvoorbeeld de drie-eenheid gezien als één Godheid die zich manifesteert in drie personen: God de Vader, Jezus de Zoon en de Heilige Geest.
In de leer van de Mormonen, gebaseerd op het Boek van Mormon en andere openbaringen en visioenen ontvangen door Joseph Smith, is de Godheid geen drie-eenheid, maar eerder drie afzonderlijke en verschillende wezens die handelen met één wil en doel.
Bowman zegt dat sommige evangelischen ook moeite hebben met De Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen vanwege haar leer dat bepaalde sacramenten en verordeningen noodzakelijk zijn voor het heil.
“Voor evangelicals gaat redding minder over het belijden van geloof of het uitvoeren van verordeningen dan over een spirituele bekeringservaring, wat bekend staat als ‘wedergeboren worden’,” zegt Bowman.
Een ander probleem dat sommige andere christenen met de kerk van de Mormonen hebben, is het feit dat zij het Boek van Mormon naast de Bijbel als heilig schrift beschouwt. De Heiligen der Laatste Dagen reageren daarop met het argument dat in de Bijbel zelf niet staat dat “alle openbaringen van God worden verzameld in één boekdeel dat voor altijd wordt gesloten en dat er geen verdere Schriftuurlijke openbaring meer kan worden ontvangen.”
Advertentie
Mythe 4: Mormonen beoefenen polygamie
Polygamie, ook wel meervoudig huwelijk genoemd, was in de 19e eeuw een centrale praktijk voor mormonen, maar de kerk heeft dit in 1904 verboden en iedereen die verdacht wordt van het beoefenen van polygamie wordt tegenwoordig geëxcommuniceerd.
In 1840 ontving Joseph Smith een openbaring waarin hij de kerkleden opdroeg het oude gebruik van het meervoudige huwelijk (de bijbelse koning Salomo had 700 vrouwen en 300 concubines) weer in te voeren als een manier om het aantal leden van het geloof snel te laten groeien. Omdat het meervoudig huwelijk in de Verenigde Staten illegaal was, werden de Mormonen een vogelvrij volk en het voorwerp van bittere vervolging, van plaats naar plaats verdreven tot zij uiteindelijk een toevluchtsoord vonden in de wildernis van Utah, dat nog geen staat was.
In 1890, toen de Mormonen bij het Congres aan het lobbyen waren om Utah als staat toe te laten, beloofde de toenmalige profeet van de kerk Wilford Woodruff een einde te maken aan de praktijk van het meervoudig huwelijk binnen het geloof. En in 1904 werd polygamie officieel bestraft met excommunicatie van de kerk.
De voortdurende verwarring over mormonen en polygamie is dat er in Noord-Mexico en landelijke delen van Arizona en Utah splintergroeperingen zijn die polygamie blijven praktiseren en zich de Fundamentalistische Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen noemen. Deze groepen, die zich vaak kleden in 19e-eeuwse kledij en in afgelegen woongebieden wonen, staan los van de reguliere mormonen.
Advertentie
Mythe 5: mormonen mogen geen cafeïnehoudende dranken drinken
Gelovige mormonen doen hun best om zich te houden aan een reeks gezondheids- en leefstijlregels die bekend staan als het Woord der Wijsheid. Het oorspronkelijke Woord van Wijsheid was een openbaring die in 1833 aan Joseph Smith werd gegeven nadat hij had gebeden over het tabaksgebruik onder kerkleden. Het antwoord dat Smith kreeg was dat mannen en vrouwen niet alleen tabak moesten vermijden, maar ook alcohol en “hete dranken”, die werden geïnterpreteerd als koffie en thee. Vlees moest ook “spaarzaam” worden gegeten, alleen in tijden van winter en hongersnood, en dan altijd met dankzegging.
In de oorspronkelijke openbaring was het Woord van Wijsheid minder een regel dan een “beginsel met belofte” – de belofte was lichamelijke gezondheid, wijsheid en kennis voor hen die de richtlijnen volgden.
“Gedurende een groot deel van de eerste decennia van de kerk werd het Woord van Wijsheid beschouwd als een goede raad, iets dat goede heiligen zouden kunnen doen die de beloften in de openbaring wilden hebben,” zegt Bowman. “Maar er zijn gevallen bekend van leden die het niet opvolgden, deels omdat het niet werd gezien als een formeel gebod of bevel. De eerste karavaan die naar Salt Lake City vertrok, had koffie bij zich.”
In het begin van de 20e eeuw, toen er een einde kwam aan de polygamie, kreeg het Woord van Wijsheid volgens Bowman een nieuwe betekenis als een manier om de sociale grenzen tussen de heiligen der laatste dagen en buitenstaanders te handhaven. Uiteindelijk werd het naleven van het gebod van het Woord van Wijsheid tegen alcohol, tabak, koffie en thee (maar niet vlees) een voorwaarde voor volledige activiteit in de kerk.
Na verloop van tijd vroegen zowel mormonen als niet-mormonen zich af waarom koffie en thee op de no-no lijst stonden, en de consensus was dat het de cafeïne moest zijn, die een verslavende stof kan zijn. Het werd dus een culturele norm, althans in Utah, dat Mormonen frisdrank met cafeïne en “hete dranken” vermeden.
Hoewel kerkleiders hun “zegen” niet hebben gegeven aan Coke en Pepsi, hebben zij herhaald dat koffie en thee de enige dranken zijn die expliciet verboden zijn door het Woord van Wijsheid. Zelfs de Brigham Young University, de universiteit die eigendom is van de kerk, verkoopt nu cafeïnehoudende frisdrank in de eetzalen voor studenten.
Advertentie
Mythe 6: Mormonen dragen ‘magisch ondergoed’
Deze is maar voor de helft een mythe. Mormonen die een LDS-tempel hebben bezocht, dragen weliswaar speciale onderkleding, maar die is niet magisch.
De grote en sierlijke LDS-tempels zijn anders dan de kleinere, eenvoudiger kapellen waar Mormonen hun zondagse diensten houden. In 168 tempels over de hele wereld kunnen waardige kerkleden boven de 18 jaar de essentiële verordeningen voor hun redding ontvangen. Als iemand voor het eerst naar de tempel gaat, ontvangt hij het tempelgewaad, een speciaal ondergoed – boven- en onderstuk – met een religieuze betekenis.
Voor mormonen is het gewaad bedoeld als een dagelijkse herinnering aan belangrijke afspraken die in de tempel zijn gemaakt. Het zou geen magische krachten bezitten, hoewel de mormoonse folklore volgens Bowman bol staat van dergelijke verhalen. De hotelmagnaat Bill Marriott, lid van de kerk, vertelde ooit aan “60 Minutes” dat zijn heilige ondergoed zijn leven had gered bij een bizar bootongeluk.
“De boot stond in brand. Ik stond in brand. Ik was verbrand. Mijn broek was helemaal van me afgebrand. Ik was niet boven mijn knie verbrand. Waar het kledingstuk was, was ik niet verbrand,” zei Marriott. “Mijn onderkleding was niet verschroeid.”
Bowman begrijpt waarom niet-mormonen het raar vinden om speciaal ondergoed te dragen, maar in de context van wereldreligies zijn mormonen helemaal niet raar.
“De meeste religieuze tradities vereisen een vorm van speciale kleding,” zegt Bowman. “Keppeltjes in het jodendom, hoofddoekjes in de islam, sommige hindoes hebben een vlek op hun voorhoofd, tulbanden voor sikhs. Mormonen zijn meer typisch dan niet.”
Advertentie